Strijd tegen het witwassen van geld in Oostenrijk: miljoenen dollars verspild!

Strijd tegen het witwassen van geld in Oostenrijk: miljoenen dollars verspild!

De mondiale strijd tegen het witwassen van geld laat alarmerende resultaten zien: de strijd tegen het witwassen van geld bestrijkt minder dan 0,1 procent van alle criminele geldstromen. Dit roept vragen op over de effectiviteit en de economische kosten van de bestaande regelgeving. Volgens een rapport van Die Presse zijn de kosten van naleving meer dan honderd keer hoger dan de feitelijk in beslag genomen financiën. Oostenrijk staat in het bijzonder in de belangstelling omdat een voorlopig rapport van de FATF (Financial Action Task Force) ernstige tekortkomingen laat zien in de Oostenrijkse strijd tegen het witwassen van geld.

De FATF is van oordeel dat het bestaande systeem van inbeslagnemingen en strafrechtelijke vervolging niet overeenkomt met de risicoblootstelling in Oostenrijk. Een slechte rating kan ernstige gevolgen op de lange termijn hebben, waaronder een moeilijkere toegang tot internationale financiële systemen en, in sommige gevallen, miljarden aan economische schade. Deskundigen raden daarom aan de implementatie van bestaande regels zorgvuldig te controleren voordat er nieuwe regelgeving wordt geïntroduceerd.

Kritiek op de implementatie

De kloof tussen politieke bedoelingen en werkelijke resultaten is een ander belangrijk probleem. Banken, bedrijven en belastingbetalers zouden te lijden kunnen hebben onder toenemende vervolging, terwijl de criminelen zelf vaak onaangeroerd blijven. Hierdoor worden de kosten van compliance en auditing uiteindelijk doorberekend aan de klanten. Bovendien hebben de FATF en andere critici kritiek geuit op het gebrek aan duidelijke ‘richtlijnen’ bij wetshandhaving.

De FATF heeft opgemerkt dat er behoefte is aan een goede organisatiestructuur ter bestrijding van het witwassen van geld, die zich snel kan aanpassen. De financiële sector zelf doet het goed, maar krijgt geen topscore in de antiwitwasbeoordeling. Slechts een paar landen kunnen daadwerkelijk bogen op een ‘zeer effectieve’ beoordeling. Een belangrijk punt is dat niet alle overtredingen van de wet kunnen worden voorkomen door middel van regelgeving, wat de urgentie van effectievere beleidsmaatregelen onderstreept.

Het Duitse toezicht in beeld

In tegenstelling tot de kritische resultaten in Oostenrijk rapporteert BaFin over de vooruitgang op het gebied van de preventie van het witwassen van geld in Duitsland. Een BaFin-rapport benadrukt de sterke punten van het Duitse systeem, waaronder een sterk inzicht in risico's en een effectief toezichtsysteem. De FATF voerde uitgebreide audits uit in Duitsland, waarbij ministeries en agentschappen betrokken waren. Met name het federale ministerie van Financiën, het federale ministerie van Justitie en de federale recherche werden aan een gedetailleerde analyse onderworpen.

Duitsland krijgt een positieve beoordeling in de categorie ‘Technical Compliance’, terwijl de ‘Effectiviteit’ gemiddeld matig is. Op de terreinen van IO 3 (effectiviteit van toezicht) en IO 4 (effectiviteit van preventieve maatregelen in de private sector) zijn de beoordelingen van de onderzochte landen vaak vergelijkbaar of slechter.

De FATF-auditors prezen het risicogebaseerde aanpakmodel van BaFin en zijn inzet om het toezicht op de preventie van witwassen verder te verbeteren. Om hier extra capaciteit te creëren, is BaFin van plan het toezichthoudend personeel uit te breiden en nieuwe afdelingen op te richten. Federaal minister van Financiën Christian Lindner kondigde ook de oprichting aan van een nieuwe hogere federale autoriteit voor de bestrijding van financiële criminaliteit, die ook het toezicht in de niet-financiële sector zal coördineren.

De ontwikkelingen in zowel Oostenrijk als Duitsland illustreren de uitdagingen en inspanningen in de internationale strijd tegen het witwassen van geld. Het valt nog te bezien welke specifieke maatregelen de komende jaren zullen worden geïmplementeerd om de effectiviteit van de strijd tegen financiële criminaliteit te vergroten.