De kosten van het elektriciteitsnetwerk exploderen: consumenten betalen nu aanzienlijk meer!

De kosten van het elektriciteitsnetwerk exploderen: consumenten betalen nu aanzienlijk meer!

De kosten van het elektriciteitsnet in Duitsland zijn sinds 2015 met ruim 100 procent gestegen. Volgens het Federaal Netwerkagentschap hadden de elektriciteitsnetbeheerders dit jaar ongeveer 33 miljard euro nodig, vergeleken met 15,9 miljard euro in 2015. Deze enorme stijging van de netwerktarieven wordt vooral veroorzaakt door de energietransitie en het groeiende aandeel hernieuwbare energie in de elektriciteitsopwekking. De lasten liggen vooral bij de consumenten, dat wil zeggen huishoudens en bedrijven.

In 2015 betaalde een gemiddelde huishoudelijke klant een netwerkvergoeding van 6,59 cent per kilowattuur; in 2024 zal dat al 11,62 cent zijn. Deze zorgwekkende cijfers werden op verzoek van de BSW door het Federale Netwerkagentschap verstrekt. Sahra Wagenknecht, de partijleider, uitte scherpe kritiek op de gestegen netwerkkosten en beschreef deze als “onaanvaardbaar” en een “falen van het energiebeleid”. Zij roept op tot afschaffing van de netwerktarieven voor consumenten en tot overname van de elektriciteitsnetwerken door de publieke sector.

Regionale verschillen en compensatie

Vooral het noorden en noordoosten van Duitsland worden zwaar getroffen door de uitbreiding van windenergie. De grote behoefte aan uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk leidt hier tot aanzienlijke extra kosten voor elektriciteitsafnemers. Vanaf 2025 is er echter uitzicht op een gedeeltelijke verlichting via een verordening van het Federale Netwerkagentschap, die voorziet in een gedeeltelijke compensatie van deze hoge netwerkkosten. Dit is bedoeld om de lastenverdeling eerlijker te maken.

Ongeveer een derde van de elektriciteitsprijs voor huishoudens bestaat uit netwerkkosten, die op hun beurt zijn onderverdeeld in transmissie- en distributienetwerkkosten. De transportnettarieven zijn sinds 2023 landelijk uniform, terwijl de distributienettarieven sterk variëren. Voor 2025 wordt een factuurbedrag van 2,4 miljard euro verwacht, en huishoudelijke klanten buiten de ontlaste distributienetgebieden moeten rekening houden met een prijsstijging van zo’n 1,2 cent per kWh, wat overeenkomt met extra jaarlijkse kosten van zo’n 42 euro.

Suggesties voor hervormingen

In ontlaste distributienetgebieden kunnen gemiddelde huishoudens echter profiteren van een reductie van ongeveer 200 euro per jaar voor hetzelfde verbruik. Er worden steeds meer aanbevelingen gedaan voor een meer omvattende hervorming van de netwerktarieven om de kosten van het elektriciteitsnetwerk beter te verdelen. Het Öko-Institut stelt uniforme landelijke netwerktarieven voor om regionale verschillen te elimineren en politieke discussies onschadelijk te maken. Uit onderzoek blijkt ook dat de juridische haalbaarheid van landelijke netwerktarieven is bevestigd.

Eén hervormingsvoorstel voorziet in transformatiegerelateerde netwerkvergoedingen die gekoppeld zijn aan de bijdrage van de betreffende regio aan de energietransitie. In regio's met een hoog ontwikkelingsniveau op het gebied van hernieuwbare energie zouden lagere distributienetwerktarieven kunnen worden geheven, terwijl in regio's met een lager ontwikkelingsniveau de tegenovergestelde maatregelen nodig zouden zijn. De implementatie van dit model is echter juridisch complex en uitdagend. Om tot een duurzame en eerlijke oplossing te komen en de politieke druk te verminderen is een expliciete afleiding van de transformatiebijdrage van een netwerkgebied nodig.

[T-Online] meldt dat deze uitdagingen als urgent worden beschouwd tegen de achtergrond van de energietransitie en het doel van het koolstofvrij maken. Tegelijkertijd vereist de grote afhankelijkheid van de verbruikskosten van de netwerktarieven een aanpassing aan de structurele omstandigheden op de Duitse elektriciteitsmarkt.

[Federaal Milieuagentschap] benadrukt dat de uitdaging niet alleen financieel is, maar ook ligt in de technische implementatie van de noodzakelijke infrastructuur en de noodzakelijke wetgeving. Dialoog tussen verschillende belanghebbenden wordt gezien als cruciaal voor vooruitgang op dit gebied.