Οικονομικό stress test: 100 δισεκατομμύρια για τη Βρέμη, τη Σαξονία και την BW – κίνδυνος ή ευκαιρία;

Οικονομικό stress test: 100 δισεκατομμύρια για τη Βρέμη, τη Σαξονία και την BW – κίνδυνος ή ευκαιρία;

Στο πλαίσιο των νέων κανονισμών που εισήχθησαν για τις ομοσπονδιακές πολιτείες, ψηφίστηκε την άνοιξη μια τροποποίηση του Βασικού Νόμου που τους επιτρέπει να συνάπτουν ξανά τακτικά δάνεια. Αυτό συμβαίνει με φόντο ότι οι χώρες μπορούν να λάβουν συνολικά 100 δισ. ευρώ από το ταμείο ειδικών υποδομών και κλιματικής ουδετερότητας. Σε αντίθεση με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ωστόσο, οι πολιτείες δεν χρειάζεται να ακολουθούν καμία απαίτηση σχετικά με την προσθετικότητα των κεφαλαίων. Αυτό προκαλεί συζητήσεις μεταξύ ειδικών, όπως ο Sebastian Dullien από το IMK, ο οποίος επικρίνει την έλλειψη δικαιώματος για πρόσθετα κονδύλια.

Ο φόβος είναι ότι χωρίς σαφείς κανόνες, τα κονδύλια που παρέχονται θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη σταθεροποίηση των υφιστάμενων δομών αντί για τις απαραίτητες επενδύσεις. Η Βρέμη πλήττεται ιδιαίτερα, καθώς θεωρείται το πιο αδύναμο οικονομικά ομοσπονδιακό κράτος και παλεύει με το υψηλότερο επίπεδο χρέους. Στο μέλλον, η Βρέμη θα έχει τη δυνατότητα να συνάπτει 140 εκατομμύρια ευρώ σε νέα δάνεια ετησίως, επιπλέον των 400 εκατομμυρίων ευρώ για ενίσχυση αναδιάρθρωσης. Παρά αυτές τις απλοποιήσεις, οι απαιτήσεις για τη χρήση αυτών των νέων κεφαλαίων είναι αυστηρότερες.

Προκλήσεις στα ομοσπονδιακά κράτη

Η Σαξονία, γνωστή από καιρό για τη θετική εικόνα του προϋπολογισμού, αντιμετωπίζει προβλήματα όπως η έλλειψη δασκάλων και οι ερειπωμένες υποδομές. Επί πρωθυπουργού Michael Kretschmer, επενδύονται περισσότερα χρήματα στην εκπαίδευση και την ασφάλεια, αλλά η πίεση της λιτότητας συνεχίζει να επιβαρύνει τη χώρα. Υπάρχει κίνδυνος τα 100 δισ. ευρώ από το ειδικό ταμείο να μην χρησιμεύσουν ως χρηματοδότηση για νέες επενδύσεις, αλλά αντίθετα να χρησιμοποιηθούν για να αντικαταστήσουν τα δικά σας έξοδα.

Η Βάδη-Βυρτεμβέργη, από την άλλη πλευρά, έχει υψηλή φορολογική ικανότητα, αλλά αντιμετωπίζει αυξανόμενες επιβαρύνσεις προσωπικού και επενδύσεων. Η αναμενόμενη αλλαγή των επιτοκίων θα μπορούσε να διπλασιάσει τη χρηματοοικονομική επιβάρυνση έως το 2029 και ως εκ τούτου αποτελεί μια περαιτέρω πρόκληση. Οι υπολογισμοί του ΙΜΚ δείχνουν ότι τα 500 δισ. ευρώ του ειδικού ταμείου μπορούν να καλύψουν μόνο περίπου τα τρία τέταρτα των πραγματικών επενδυτικών αναγκών.

Ευκαιρίες και κίνδυνοι χρήσης κεφαλαίων

Τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ της ομοσπονδιακής κυβέρνησης μπορούν να αντιπροσωπεύουν ταυτόχρονα μια ευκαιρία και έναν κίνδυνο για τα τρία ομοσπονδιακά κράτη: η δυνατότητα πραγματοποίησης επενδύσεων που απαιτούνται επειγόντως αντισταθμίζεται από τον κίνδυνο να μην χρησιμοποιηθούν τα κεφάλαια με στοχευμένο τρόπο. Οι διαφορετικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη - από την έντονη ανάγκη της Βρέμης για ανακαίνιση έως τα διαρθρωτικά προβλήματα της Σαξονίας έως την οικονομική πίεση της Βάδης-Βυρτεμβέργης - καταδεικνύουν την επείγουσα ανάγκη χρήσης των κεφαλαίων με στοχευμένο τρόπο.

Ο Βασικός Νόμος επιτρέπει τη σύσταση ειδικών κεφαλαίων για συγκεκριμένους σκοπούς που δεν εμφανίζονται στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό και επομένως δεν υπόκεινται στο φρένο χρέους. Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ελέγχου, υπάρχουν σήμερα 29 ειδικά ταμεία συνολικού όγκου περίπου 869 δισ. ευρώ. Τα πιο γνωστά ειδικά ταμεία περιλαμβάνουν το Corona Economic Stability Fund και το Climate and Transformation Fund, τα οποία θα διαθέσουν συνολικά 211,8 δισεκατομμύρια ευρώ για φιλικά προς το κλίμα μέτρα από το 2024 έως το 2027. Αυτά τα κεφάλαια χρηματοδοτούνται, μεταξύ άλλων, από έσοδα από την ευρωπαϊκή εμπορία εκπομπών και την τιμολόγηση του CO2.

Η συζήτηση για τη χρήση των 100 δισ. ευρώ από το ειδικό ταμείο για τα κράτη παραμένει τεταμένη και σίγουρα θα συνεχίσει να παίζει κεντρικό ρόλο στις πολιτικές συζητήσεις στο μέλλον. Μένει να δούμε πώς θα χρησιμοποιήσουν τα επιμέρους ομοσπονδιακά κράτη τις νέες ευκαιρίες και τι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις θα έχει αυτό στην οικονομική τους κατάσταση.