De Groenen beschuldigen Klingbeil ervan zijn woord te hebben gebroken – het financieringsgeschil escaleert!

De Groenen beschuldigen Klingbeil ervan zijn woord te hebben gebroken – het financieringsgeschil escaleert!

Op 23 mei 2025 uitten de Groenen scherpe kritiek op de begrotingsplannen van minister van Financiën Lars Klingbeil (SPD) en bondskanselier Friedrich Merz (CDU). Partijleider Felix Banaszak beschuldigt de regeringscoalitie van woordbreuk en begrotingsbedrog. Hij waarschuwt dat de geplande bezuinigingen op het Klimaat- en Transformatiefonds (KTF) het economische fundament in gevaar kunnen brengen.

Banaszak benadrukt dat de goedkeuring door de Groenen van de oprichting van een door leningen gefinancierd speciaal budget van 500 miljard euro voor infrastructuur en klimaatbescherming afhankelijk was van de voorwaarde dat deze fondsen naast de reguliere federale begroting zouden worden geïnvesteerd. Deze garanties lijken nu in twijfel te worden getrokken, waardoor het vertrouwen van de Groenen in de coalitie wordt geschaad.

Kritiek op begrotingsplannen

De zorgen van de Groenen zijn niet ongegrond. Er bestaat bezorgdheid dat geld uit het speciale fonds voor infrastructuur en klimaatbescherming misbruikt zou kunnen worden. Banaszak roept de regering op om betrouwbaar te zijn en de moed te hebben om te investeren om de concurrentiekracht van Duitsland veilig te stellen. Volgens de afspraken moet 400 miljard euro naar infrastructuur vloeien en 100 miljard euro naar klimaatvriendelijke conversie.

Het ministerie van Financiën acht de kritiek echter ongegrond. Het duidt op een geplande toewijzing van tien miljard euro per jaar uit het speciale fonds aan de KTF tussen 2025 en 2034. Deskundigen zien echter problemen bij de verschuiving van sommige bestedingsprogramma’s van de federale begroting naar de KTF, die slechts een klein deel van de noodzakelijke financiering dekt.

Details over het speciale fonds

In de context van deze debatten heeft de Federale Raad het schuldenpakket al goedgekeurd, dat een wijziging van de Basiswet (GG) omvat. Deze aanpassing beperkt de schuldenrem zodat bepaalde uitgaven – waaronder defensie, civiele en civiele bescherming en inlichtingendiensten – niet langer vanaf 1% van het bruto binnenlands product in aanmerking hoeven te worden genomen. Als onderdeel hiervan zal een nieuw speciaal fonds voor infrastructuur en klimaatneutraliteit ter waarde van 500 miljard euro worden opgericht.

Van deze 500 miljard euro vloeit 100 miljard euro naar het klimaat- en transformatiefonds, terwijl nog eens 100 miljard euro beschikbaar komt voor de deelstaten. Om de veranderingen door te voeren is echter een oprichtingswet van de Bondsdag nodig. De geplande investeringen moeten ook “aanvullend” zijn op het normale begrotingsbeheer, dat wil zeggen dat het investeringsaandeel in de federale begroting zonder speciale fondsen meer dan 10% van de totale uitgaven moet bedragen.

Het specifieke gebruik van de fondsen is nog niet vastgesteld. In deze context worden de coalitieonderhandelingen tussen de CDU/CSU en de SPD gevolgd. De infrastructuur die in aanmerking komt voor financiering bestrijkt een verscheidenheid aan gebieden, waaronder civiele en civiele bescherming, transportinfrastructuur, ziekenhuisinvesteringen, energie-infrastructuur, onderwijs- en wetenschappelijke infrastructuur, en digitalisering.

Aanvragen voor financieringsbehoeften uit het speciale fonds komen onder meer van Deutsche Bahn, die 148 miljard euro heeft aangevraagd voor spoorinfrastructuur. In de gezondheidszorg zou de gewenste ziekenhuishervorming ook gedeeltelijk uit het speciale fonds kunnen worden gefinancierd. Er zijn ook investeringen gepland in de digitalisering van scholen en in de bouw en renovatie van schoolgebouwen en kinderdagverblijven. Particuliere bedrijven hebben ook de mogelijkheid om via overheidsopdrachten en financieringsprogramma's aan dit speciale fonds deel te nemen.

Het specifieke ontwerp van de manier waarop de fondsen zullen worden gebruikt, blijft echter afhankelijk van de toekomstige federale regering en de respectieve parlementaire fracties. Het valt nog te bezien of de regering kan voldoen aan de eisen en verwachtingen van zowel de Groenen als de burgers.

Voor meer informatie over de kritiek van de Groenen en de huidige begrotingsplannen, zie Digitaal dagelijks en de analyse van het speciale fonds Taylor Wessing.