Groene waterstof uit Afrika: dure droom of haalbare oplossing?

Groene waterstof uit Afrika: dure droom of haalbare oplossing?

Europa is van plan om in zijn behoefte aan groene waterstof te voorzien door middel van productie in Afrika. Uit een uitgebreid onderzoek van de Technische Universiteit München (TUM) blijkt echter dat de kosten voor de productie van groene waterstof in Afrika aanzienlijk hoger zijn dan eerder werd aangenomen. Slechts twee procent van de ongeveer 10.000 onderzochte locaties in Afrika zou tegen 2030 concurrerend kunnen worden voor export naar Europa als aan de juiste voorwaarden wordt voldaan. Tot deze voorwaarden behoren onder meer prijs- en aankoopgaranties van Europese landen, die als voorwaarde voor concurrentievermogen moeten worden beschouwd. De details van dit onderzoek worden gerapporteerd Zonnige kant.

De groene waterstof, die wordt geproduceerd door middel van elektrolyse met behulp van hernieuwbare energiebronnen, speelt een belangrijke rol in de klimaatvriendelijke industriële productie, bijvoorbeeld in de staalindustrie. Afrika wordt gezien als een potentiële locatie voor waterstofproductie vanwege de bijzondere omstandigheden, met name de gunstige zonne- en windomstandigheden in kuststaten. De eerste generatie projecten staat al gepland, maar het merendeel bevindt zich nog in de conceptiefase.

Hoge financieringskosten en risicovolle modellen

Het TUM-onderzoek heeft onnauwkeurige kostenberekeningen geïdentificeerd in eerdere modellen voor waterstofproductie-installaties. Een nieuwe rekenmethode houdt rekening met specifieke randvoorwaarden in 31 Afrikaanse landen, zoals transportmogelijkheden, opslag, rechtszekerheid en politieke stabiliteit. De huidige marktomstandigheden suggereren dat exploitanten tot 27 procent rente kunnen betalen, terwijl eerdere modellen uitgingen van aanzienlijk lagere rentetarieven van 4 tot 8 procent.

De laagst mogelijke prijs voor waterstof zou rond de vijf euro per kilogram kunnen liggen als exploitanten het risico alleen dragen. Met garanties van Europese landen zou deze prijs echter kunnen dalen tot ruim drie euro per kilogram. Ter vergelijking: de prijzen op een veiling van de Europese Waterstofbank in 2024 waren soms minder dan drie euro per kilogram, wat de concurrentiekracht van Afrika verder in twijfel trekt Nieuws vandaag.

Potentieel in verschillende Afrikaanse landen

In totaal zouden ongeveer 200 locaties in landen als Algerije, Kenia, Mauritanië, Marokko, Namibië en Soedan concurrerend kunnen worden, op voorwaarde dat de nodige garanties aanwezig zijn. Uit het onderzoek blijkt echter ook dat veiligheidsrisico’s alleen op nationaal niveau in ogenschouw werden genomen, waardoor het aantal potentiële locaties verder zou kunnen afnemen. Politieke instrumenten zoals kredietgaranties zouden cruciale steun kunnen bieden aan de handel in groene waterstof tussen Afrika en Europa.

De noodzaak van stabiele overeenkomsten wordt benadrukt om een ​​industrieel en ontwikkelingsbeleid op lange termijn in Afrika mogelijk te maken. Stephanie Hirmer, hoogleraar klimaatcompatibele groei aan de Universiteit van Oxford, waarschuwt dat zonder effectief beleid inefficiënte projecten er niet in slagen het potentieel van Afrika te realiseren en mogelijk ook niet ten goede komen aan de lokale bevolking.