Klimaatcrisis in Afrika: extreem weer bedreigt levens en gewassen!

Klimaatcrisis in Afrika: extreem weer bedreigt levens en gewassen!

De afgelopen tien jaar zijn de warmste van Afrika ooit geweest, aldus de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) in haar State of the Climate in Africa 2024-rapport. Het rapport waarschuwt dringend voor de verstrekkende gevolgen van de klimaatcrisis, die leidt tot toenemende extreme weersomstandigheden, honger, onveiligheid en ontheemding. Van bijzonder belang is dat 2024 wordt gerangschikt als een van de warmste jaren, als gevolg van de hoge zeewatertemperaturen en hittegolven op zee. Deze ontwikkelingen vormen een enorme uitdaging voor de landbouw, de voedselzekerheid, de watervoorziening en de gezondheid en het onderwijs van de bevolking.

Afrika kreeg in 2024 te maken met extreme weersomstandigheden, zoals zware regenval, overstromingen, tropische cyclonen, droogtes en hittegolven. Het rapport belicht de uitdagingen waarmee de landbouw en het milieu worden geconfronteerd en geeft concrete voorbeelden. In zuidelijk Afrika hebben landen als Malawi, Zambia en Zimbabwe te kampen gehad met verwoestende droogte, terwijl de graanoogsten daar 16% onder het vijfjarig gemiddelde liggen. Lage waterstanden in Lake Kariba leidden ook tot stroomstoringen en economische ontwrichting.

Extreme weersomstandigheden en hun gevolgen

In Oost-Afrika veroorzaakten zware regenval van maart tot mei ernstige overstromingen in Kenia, Tanzania en Burundi. Deze natuurrampen resulteerden in honderden doden en troffen meer dan 700.000 mensen. In West- en Centraal-Afrika leden ruim vier miljoen mensen onder overstromingen, die ook enkele honderden levens eisten en honderdduizenden mensen dwongen hun huizen te ontvluchten. Noord-Afrika registreerde voor de derde keer op rij een benedengemiddelde graanoogst, waarbij de productie in Marokko een alarmerende 42% onder het vijfjarig gemiddelde daalde.

De WMO roept dringend op tot meer investeringen in infrastructuur, het delen van gegevens en geïntegreerde diensten om systemen voor vroegtijdige waarschuwing te versterken en de klimaatbestendigheid te bevorderen. In deze context werd een continentaal ruimteagentschap opgericht in Caïro, gericht op het verenigen van nationale ruimtevaartprogramma's. Dit is bedoeld om een ​​betere verzameling en uitwisseling van klimaatgegevens mogelijk te maken, wat gezien de huidige crisissituatie van groot belang is.

Verbinding tussen klimaatverandering en voedselzekerheid

Klimaatverandering beïnvloedt niet alleen de weerpatronen, maar heeft ook ernstige gevolgen voor de voedselzekerheid in de regio. Volgens de FAO worden de toegang, beschikbaarheid en kwaliteit van voedsel ernstig beïnvloed door de klimaatverandering, waardoor de toch al kwetsbare levensomstandigheden in veel Afrikaanse landen nog verder verslechteren. De Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN benadrukt ook dat de combinatie van klimaatrisico’s en economische uitdagingen leidt tot een verergerende voedselcrisis.

Een andere complicerende factor zijn de toenemende risico’s op zoönosen als gevolg van klimaatverandering, waardoor infectieziekten zich verder kunnen verspreiden. Dit vormt een groot probleem voor de volksgezondheid en vergroot de kwetsbaarheid van kinderen en andere kwetsbare groepen. UNICEF en andere organisaties waarschuwen dat het noodzakelijke klimaat- en gezondheidsbeleid vaak niet kindvriendelijk is, waardoor de situatie voor de jongere generaties in de regio nog ingewikkelder wordt.

Gezien deze uitdagingen hebben Afrikaanse landen niet alleen technologische innovaties nodig, zoals het gebruik van kunstmatige intelligentie en geavanceerde weermodellen, maar ook een alomvattende strategie om de klimaatcrisis te bestrijden. Het WMO-rapport is het vijfde in een reeks die is gebaseerd op samenwerking tussen verschillende meteorologische diensten en internationale instellingen en brengt de urgentie van de situatie tot de kern.