De Russische economie staat op de rand: de investeringen storten in!

De Russische economie staat op de rand: de investeringen storten in!

Rusland wordt na jaren van veerkracht geconfronteerd met een potentiële economische crisis. De Russische minister van Economie Maxim Reshetnikov zei op het Internationaal Economisch Forum in Sint-Petersburg, dat plaatsvond van 18 tot 21 juni 2025, dat de economische prestaties van het land onder zware druk staan. Van bijzonder belang is de daling van de buitenlandse investeringen, die als een van de grootste uitdagingen wordt gezien. In 2024 trok Rusland slechts 3,35 miljard dollar aan directe buitenlandse investeringen (FDI) aan, een dramatische daling van 91 procent vergeleken met 2021. Dit is de laagste waarde sinds 2001, aangezien fr.de gerapporteerd.

De problemen waarmee Rusland wordt geconfronteerd, worden verergerd door de oorlog in Oekraïne en de daarmee samenhangende westerse sancties, die de stroom buitenlandse directe investeringen belemmeren. De EU was in 2021 een belangrijke bron van investeringen in Rusland, met een totaalbedrag van ongeveer 255 miljard euro. Deze financiële bezuinigingen zorgen ervoor dat Rusland steeds meer moeite heeft om nieuwe investeringspartners aan te trekken, vooral in het Zuiden. Spraakmakende gasten en Russische topbestuurders waren afwezig op het St. Petersburg International Economic Forum, wat de zorgen over de aantrekkelijkheid van het land als investeringslocatie deed toenemen.

Militaire uitgaven en economische uitdagingen

Ondanks de economische moeilijkheden is Rusland van plan de militaire uitgaven dramatisch te verhogen. Volgens een rapport van de Doema van 21 november 2024 zal het defensiebudget naar verwachting met 25 procent stijgen tot 13,5 biljoen roebel (circa 130 miljard euro). Als gevolg hiervan zullen de militaire uitgaven naar verwachting 7 tot 8 procent van het bruto binnenlands product (bbp) bedragen, wat een record is in de post-Sovjetgeschiedenis. In 2021 bedroegen deze uitgaven 3,6 procent van het bbp. De hoge overheidsvraag heeft de afgelopen twee jaar geleid tot een zogenaamde oorlogshausse in delen van de Russische economie, maar dit gaat niet zonder uitdagingen.

Hoewel de inkomens in Rusland zijn gestegen, lijdt de economie onder een tekort aan arbeidskrachten en aanhoudende westerse sancties. De economische groei stagneerde in 2024, terwijl de inflatie hardnekkig bleef. De centrale bank kampt met hoge rentetarieven en heeft de beleidsrente sinds juli 2023 verhoogd van 7,5 procent naar 21 procent, wat zou kunnen bijdragen aan een stijging van het aantal bedrijfsfaillissementen. De prognoses voor 2025 gaan uit van een groei van slechts 0,5 tot 1,5 procent, wat slechter is dan oorspronkelijk gepland. De uitdagingen van het garanderen van de toegang tot cruciale geïmporteerde goederen en machines voor tweeërlei gebruik worden als cruciaal beschouwd voor de defensie-industrie.

Internationale betrekkingen en geopolitieke spanningen

Ook voor Rusland is de geopolitieke situatie gespannen. Uit een uitgelekt rapport blijkt dat Rusland moeite heeft om voormalige Sovjetrepublieken als Kazachstan en Kirgizië dichter bij zichzelf te binden. Deze staten nemen steeds meer afstand, waardoor de pogingen van het Kremlin om zijn invloed in Centraal-Azië te laten gelden veel moeilijker worden. China profiteert als strategische partner van de situatie door grote kortingen te bedingen op de aankoop van Russisch gas en tegelijkertijd de aanleg van de ‘Power of Siberia 2’-pijpleiding te blokkeren.

Rusland ziet de BRICS-landen als tegenwicht voor de westerse dominantie, maar ook binnen deze groep zijn er spanningen. De daling van het Russische aandeel in de buitenlandse directe investeringen in China van 1,0 procent (2015-2020) naar 0,3 procent (2021-2023) laat zien hoe kwetsbaar de economische situatie is. Hoewel de staatskas tekorten hebben van ongeveer 2 procent van het bbp, wat niet als bedreigend wordt beschouwd, laten de nieuwe belastingverhogingen zien dat de staat vertrouwt op consolidatie om zijn financiële problemen aan te pakken.

Kortom, Rusland bevindt zich op een kritiek moment. Hoewel het land ernaar streeft zijn militaire kracht uit te breiden, wordt het ook geconfronteerd met ernstige economische en geopolitieke uitdagingen. Deskundigen zijn het erover eens dat er zonder fundamentele veranderingen in de economische en politieke strategie een risico bestaat op een recessie, die de toch al onstabiele situatie nog verder zou kunnen verergeren.