Söder kondigt mogelijke schulden voor Beieren aan: wat zit daarachter?

Söder kondigt mogelijke schulden voor Beieren aan: wat zit daarachter?

In een dramatische ommekeer in het Beierse financiële beleid heeft premier Markus Söder (CSU) aangekondigd dat voor 2026 nieuwe schulden zullen worden overwogen. Een dergelijke stap zou een breuk betekenen met de lange trend van stabiele, evenwichtige begrotingen in Beieren, die de CSU al meer dan twintig jaar in stand hield. Söder benadrukt dat de noodzakelijke investeringen, vooral in de kinderopvang, woningbouw en ondersteuning van gemeenten met gezondheidszorg, financiële middelen vergen. “Deze investeringen kosten geld”, zei de premier, die het besluit over nieuwe schulden voor het najaar van 2025 neemt na de volgende belastingraming. Dalende belastinginkomsten zouden de situatie nog erger kunnen maken, wat een verantwoorde begrotingssituatie in gevaar zou brengen en de kans op schulden aanzienlijk zou vergroten.

De stabiliteit van de Beierse schuldquote, momenteel 4,8%, blijft onbetwist en is extreem laag vergeleken met het nationale gemiddelde van ruim 60%, de VS met ruim 120% en Frankrijk met ruim 100%. Deze zogenaamd gezonde financiële situatie zou echter kunnen worden verstoord als de belastingprognoses niet overeenkomen met de verwachtingen. Söder verzekert dat de Beierse regering geen schulden zal aangaan om de campagnekosten te dekken, wat de politieke gevoeligheid van de kwestie aangeeft.

Begrotingsontwikkeling en uitdagingen

Tijdens een kabinetsvergadering heeft de Beierse deelstaatregering een aanvullende begroting voor 2025 ontworpen, waarvoor geen nieuwe schulden of nieuwe banen nodig zijn. De totale bestedingen bedragen circa 77 miljard euro, een stijging van circa 5% ten opzichte van het voorgaande jaar. De investeringsuitgaven zijn gestegen tot circa 12 miljard euro, waarbij de investeringsquote stabiel blijft rond de 15%. Hieruit blijkt een duidelijke trend in de richting van versterking van de publieke infrastructuur, met name op het gebied van onderwijs en veiligheidskwesties, waarbij ongeveer 27 miljard euro is gereserveerd voor onderwijs en 9 miljard euro voor binnenlandse veiligheid.

Niettemin staat de Beierse regering voor uitdagingen. Voorspelde tekorten aan belastinginkomsten van ongeveer 1,3 miljard euro voor 2025 als gevolg van een zwakke economische situatie, evenals negatieve financiële gevolgen van ongeveer 0,5 miljard euro als gevolg van de verminderde bevolkingsaantallen na de volkstelling van 2022, hebben gevolgen voor de begroting. Daarnaast moeten er extra uitgaven worden gedaan voor de opvang van asielzoekers en voor de overstromingsschade in mei en juni 2024.

Politieke reacties

De politieke reactie op de aankondiging van Söder is gemengd. Terwijl AfD-fractieleider Katrin Ebner-Steiner kritisch staat tegenover de schuldenaanpak, roept de SPD op tot een ‘masterplan’ om de investeringsachterstand in Beieren weg te werken. Zowel de Groenen als de SPD roepen ook op tot meer investeringen in infrastructuur. De gemeentelijke financiële verevening voor 2025 bereikt een nieuw hoogtepunt van circa 12 miljard euro, een stijging van ruim 600 miljoen euro ten opzichte van het jaar ervoor. Dit zou de druk op de deelstaatregering bij de komende financiële planning kunnen vergroten.

Concluderend moet worden opgemerkt dat de Beierse deelstaatregering een kritieke fase tegemoet gaat. Het evenwicht tussen investeringen en een stabiel financieel beleid moet zorgvuldig worden overwogen om de Beierse economie op de lange termijn niet in gevaar te brengen. Een dialoog met de verschillende politieke actoren kan cruciaal zijn bij het bepalen van de koers voor een duurzaam financieel beleid.