Ειδικά προτερήματα: Ο Μερτς ζητά ελευθερία, αλλά η κριτική για το χάος αυξάνεται!

Ειδικά προτερήματα: Ο Μερτς ζητά ελευθερία, αλλά η κριτική για το χάος αυξάνεται!

Την άνοιξη του 2025, η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε τη δημιουργία ενός ειδικού ταμείου 500 δισεκατομμυρίων ευρώ με στόχο την επένδυση στην άμυνα και τις υποδομές. Η απόφαση αυτή ελήφθη ως μέρος μιας θεμελιώδους αλλαγής του Βασικού Νόμου. Οι συγκεκριμένες αλλαγές έφεραν νέες ελευθερίες για τις χώρες στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούν τα κεφάλαια. Δεν απαιτούν πλέον προηγούμενη ομοσπονδιακή έγκριση, γεγονός που οδήγησε σε μια συζήτηση σχετικά με την ευθύνη και τον έλεγχο της χρήσης των κεφαλαίων. Οι επικριτές προειδοποιούν για ασυντόνιστα μεμονωμένα έργα και ασαφή διανομή.

Ο επικεφαλής του CDU Φρίντριχ Μερτς εξέφρασε τη σιγουριά για τις νέες ελευθερίες που θα λάβουν οι δήμοι και τόνισε την ανάγκη για νέο χρέος. Σε μια Διάσκεψη του Πρωθυπουργού στις 20 Ιουνίου 2025, ο πρωθυπουργός της Σαξονίας Michael Kretschmer επαίνεσε τον νέο κανονισμό. Αυτό που είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο είναι ότι 100 δισ. ευρώ του ειδικού ταμείου θα εισρεύσουν απευθείας στα ομοσπονδιακά κράτη, τα οποία μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν αυτά τα κονδύλια για αθλητικές εγκαταστάσεις, πολιτιστικά έργα, εσωτερική ασφάλεια, διαχείριση νερού και κατασκευή κατοικιών.

Πολιτικές αντιδράσεις και προβληματισμοί

Οι νέοι κανονισμοί συνάντησαν τόσο την έγκριση όσο και την αντίσταση στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Ο Ralph Brinkhaus από το CDU ζήτησε συστηματική ιεράρχηση των έργων προκειμένου να καλυφθούν οι πραγματικές ανάγκες. Την ίδια ώρα, εκπρόσωποι του Κόμματος των Πρασίνων εξέφρασαν ανησυχίες. Ο Sebastian Schäfer από τους Πράσινους επέκρινε ότι το ειδικό ταμείο χρησιμοποιήθηκε κυρίως για τη διασφάλιση του συνασπισμού αντί για τη διασφάλιση της μελλοντικής βιωσιμότητας της χώρας. Η έγκριση από τους Πράσινους της τροποποίησης του Βασικού Νόμου εξαρτήθηκε επίσης από την επιπρόσθετη δαπάνη και όχι την ανακατανομή των υφιστάμενων κονδυλίων.

Το νομικό πλαίσιο για το ειδικό ταμείο δημιουργήθηκε με την τροποποίηση των άρθρων 109, 115 και 143η του Βασικού Νόμου. Αυτές οι αλλαγές επιτρέπουν επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από πιστώσεις στην άμυνα και την προστασία του κλίματος εκτός του φρένου χρέους, γεγονός που αυξάνει την ευελιξία για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Η τροποποίηση του Βασικού Νόμου έλαβε ευρεία πλειοψηφία στη Bundestag με 512 ψήφους υπέρ, ενώ 206 βουλευτές την καταψήφισαν. Η μεταρρύθμιση γνώρισε επίσης έγκριση στο Bundesrat, με τη Βαυαρία και άλλα ομοσπονδιακά κράτη να συνεισφέρουν στην πλειοψηφία.

Επιπτώσεις της αλλαγής του Βασικού Νόμου

Το νέο επενδυτικό πακέτο συνδέεται με την προσδοκία ότι τα κεφάλαια πρέπει να εγκριθούν για μια περίοδο δώδεκα ετών και ότι η Bundestag μπορεί να αποφασίσει με απλή πλειοψηφία πώς θα χρησιμοποιηθούν συγκεκριμένα τα κεφάλαια. Το φρένο χρέους για τα ομοσπονδιακά κράτη θα χαλαρώσει επίσης, επιτρέποντάς τους να συνάπτουν δάνεια ύψους 0,35% του ΑΕΠ. Αυτό προσφέρει στις χώρες την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν επειγόντως απαραίτητες επενδύσεις σε υποδομές και προστασία του κλίματος.

Συνολικά, οι πολιτικοί παράγοντες αντιμετωπίζουν τώρα την πρόκληση της αποτελεσματικής και στοχευμένης χρήσης των διατιθέμενων πόρων. Μένει να δούμε πώς θα χρησιμοποιήσουν το ειδικό ταμείο οι πολιτείες και οι δήμοι και αν θα γίνουν πραγματικότητα οι φόβοι για ασυντόνιστη κατανομή των κονδυλίων.

Η συζήτηση για το ειδικό ταμείο και τις σχετικές αλλαγές δεν έχει τελειώσει. Οι επικριτές και οι υποστηρικτές θα συνεχίσουν να συζητούν εντατικά πώς θα πρέπει να διαμορφωθεί το μέλλον της γερμανικής επενδυτικής πολιτικής. Ενώ το CDU και το SPD επικεντρώνονται στην ενίσχυση των υποδομών και της άμυνας, η χρήση των πόρων παραμένει υπό παρακολούθηση από την αντιπολίτευση και το κοινό.

Ο [Merkur] αναφέρει ότι οι αλλαγές στον Βασικό Νόμο θεωρήθηκαν συνταγματικά επιτρεπτές μετά την απόρριψη επειγουσών αιτήσεων και αγωγών κατά της αλλαγής του Βασικού Νόμου από το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο. Αυτό δίνει στην κυβέρνηση πρόσθετη υποστήριξη στην υλοποίηση των σχεδίων της.

[bpb] εξήγησε επίσης ότι τα ειδικά κονδύλια αντιπροσωπεύουν ειδικούς προϋπολογισμούς που είναι αφιερωμένοι σε συγκεκριμένους σκοπούς και δεν υπόκεινται στο φρένο χρέους, κάτι που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον στην τρέχουσα πολιτική κατάσταση.