EU bereidt zich voor op handelsoorlog: de tarieven van Trump brengen nieuw risico met zich mee!

De Amerikaanse president Donald Trump kondigde op 2 april 2025 nieuwe tarieven aan voor alle landen, inclusief 20 procent op goederen uit de EU. Dit besluit toont de aanhoudende wens van de Amerikaanse regering om protectionistische maatregelen te nemen die een directe impact kunnen hebben op de internationale handel. De EU reageert op deze ontwikkelingen met een nieuw ontwikkelde strategie gericht op het tegengaan van de economische druk.

In december 2023 werd het Anti-Coercion Instrument (ACI) geïntroduceerd, een belangrijk instrument voor de EU om de handel met staten die Europa bedreigen te beperken. De voorwaarden voor het gebruik van dit instrument zijn dat de handel of investeringen worden beïnvloed. De ACI staat de EU toe de handel te beperken, vooral met de VS. Een noodzakelijk proces omvat onderhandelingen met het derde land, en na zes maanden zonder succesvolle gesprekken kan de EU maatregelen nemen waarvoor de instemming van ten minste de helft van de lidstaten vereist is.

Geplande EU-acties en -reacties

Mogelijke maatregelen die de EU kan nemen zijn onder meer het verhogen van tarieven, het uitsluiten van bedrijven van overheidsopdrachten en het stopzetten of beperken van export en import. De ACI werd oorspronkelijk bedacht als reactie op het agressieve economische beleid van China en wordt nu ook overwogen als een optie tegen de VS. Ondanks de dreiging van toepassing van de ACI is deze nog niet toegepast omdat de Trump-tarieven bedoeld zijn om de Amerikaanse markt te beschermen. Er zijn echter tekenen dat de EU de maatregelen ziet als een inmenging in haar economische besluitvormingsvermogen. Of de EU de ACI daadwerkelijk tegen de VS zal gebruiken, valt nog te bezien.

Terwijl de EU zich op deze uitdagingen voorbereidt, is de behoefte aan aanvullende instrumenten om de toenemende handelsspanningen aan te pakken duidelijk geworden. De EU wordt gezien als een belangrijke speler in de wereldhandel die welvaart en banen kan creëren. In deze context zal de ACI vervolgens helpen bij het beheren van handelsbeperkingen die landen hebben opgelegd om oneerlijke invloed uit te oefenen op het EU-beleid, zoals in het geval van Litouwen, dat in 2021 door China werd gestraft met handelsbeperkingen.

De Europese wetgeving met betrekking tot de ACI werd op 6 juni 2023 aangenomen tussen het Europees Parlement en de Raad, en de definitieve goedkeuring door de leden van het Europees Parlement vond plaats op 3 oktober 2023. Het instrument zou de EU, als laatste redmiddel, in staat kunnen stellen tegenmaatregelen te nemen, waaronder handels- en investeringsbeperkingen, en uiteindelijk kunnen bijdragen aan de oplossing van conflicten door middel van onderhandelingen, zoals zo meldt het Europees Parlement.