Niemcy na krawędzi: recesja przeciągnie się do 2026 r. – co teraz?
Od 2023 r. niemiecka gospodarka znajduje się w recesji. Wysokie ceny i niedobór wykwalifikowanych pracowników stanowią obciążenie dla przedsiębiorstw. Eksperci ostrzegają przed długą drogą do powrotu do zdrowia.

Niemcy na krawędzi: recesja przeciągnie się do 2026 r. – co teraz?
Niemiecka gospodarka od dwóch lat znajduje się w głębokiej recesji, co czyni ją jedynym krajem w Unii Europejskiej, który pozostaje w tej trudnej sytuacji. W tym kontekście w 2024 r. zamknięto tyle samo przedsiębiorstw, co podczas kryzysu finansowego w 2011 r. Szczególnie energochłonny przemysł cierpi z powodu wysokich cen energii elektrycznej, co dodatkowo pogarsza sytuację gospodarczą. Ponadto utrzymujący się niedobór pracowników i wysokie przeszkody biurokratyczne prowadzą do zwiększenia zadań przedsiębiorstw.
Według komisji doradców ds. gospodarki federalnej jest to „wyraźna słaba faza”, w związku z którą szybkie ożywienie gospodarcze wydaje się mało prawdopodobne. Na 2025 r. prognozowany jest zerowy wzrost, natomiast w 2026 r. możliwy wydaje się jedynie 1% wzrost. Konkurencyjność międzynarodowa Niemiec szczególnie ucierpiała na skutek wojny na Ukrainie i związanego z nią wstrzymania dostaw rosyjskiego gazu. Zostało to zinterpretowane przez Niemiecką Izbę Handlowo-Przemysłową jako pilny sygnał podjęcia niezbędnych działań politycznych.
Przyczyny kryzysu i wyzwania
Problemy stojące przed niemiecką gospodarką są różnorodne. Biurokracja i długie procesy zatwierdzania znacznie spowalniają wzrost. Ponadto polityka celna prezydenta USA Donalda Trumpa ma negatywny wpływ na zorientowaną na eksport gospodarkę kraju. Indeks koniunktury ifo spadł w lipcu 2023 r. do 87,3 pkt, dokumentując trzeci z rzędu spadek i odzwierciedlając niepewność wśród firm. Do stagnacji przyczyniają się także krótkoterminowe problemy, takie jak rosnące stopy procentowe i uzależnienie od importu gazu z Rosji.
Z badania GfK wynika, że nastroje konsumentów w Niemczech są na niskim poziomie. Prognozy wskazują na zbliżający się spadek produkcji gospodarczej w 2023 r., przy czym Instytut Ifo spodziewa się -0,4 proc., a Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) -0,3 proc.
Środki i wydarzenia polityczne
Federalna minister gospodarki Katherina Reiche planuje do połowy lipca wprowadzić środki odciążające przedsiębiorstwa, w tym obniżkę podatków od energii elektrycznej i reformy rynku pracy. Kanclerz Friedrich Merz wzywa do wprowadzenia większej liczby zachęt do pracy i bardziej elastycznych godzin pracy. Rząd federalny zwraca szczególną uwagę na pomyślną integrację kobiet na rynku pracy poprzez lepszą opiekę nad dziećmi.
Ponadto zapowiada się, że w infrastrukturę zostanie zainwestowany kompleksowy pakiet finansowy w wysokości 500 miliardów euro. Istnieją jednak obawy, że środki te mogą nie zostać wykorzystane zgodnie z ich przeznaczeniem, a finansowanie w formie pożyczek może zagrozić przestrzeganiu unijnych standardów zadłużenia. Eksperci wzywają do realistycznego spojrzenia w przyszłość i promowania nowych modeli biznesowych. Komisja ekspertów nie spodziewa się pozytywnych efektów pakietu finansowego najwcześniej w 2026 roku.
Biorąc pod uwagę obecną sytuację, ocenę sytuacji często opisuje się jako „między nadzieją a strachem”. Minister gospodarki Robert Habeck proponuje wprowadzenie dotacji na energię elektryczną w przemyśle, jednak pozostaje to kontrowersyjne, natomiast prezydent Ifo Clemens Fuest i inni eksperci wzywają zamiast tego do ograniczenia biurokracji i kompleksowych reform podatkowych, aby zachęcić do inwestycji.
Podsumowując, Niemcy stoją przed poważnymi wyzwaniami gospodarczymi, które wymagają zarówno rozwiązań strukturalnych, jak i krótkoterminowych, aby przywrócić kraj na ścieżkę wzrostu. Niepewność polityczna i gospodarcza pozostaje kluczową kwestią, którą należy pilnie rozwiązać, aby trwale ustabilizować gospodarkę.
Czas pokaże, czy zaplanowane przez rząd federalny działania przyniosą skutek niezbędny do powstrzymania negatywnego rozwoju sytuacji i przywrócenia zaufania do niemieckiej gospodarki. Ta sytuacja kryzysowa stwarza zarówno ryzyko, jak i możliwości, które należy wykorzystać, aby znaleźć nowe ścieżki wzrostu i stabilności.