EU-top in Brussel: geschil over wapens en geld voor Europa!

Op een top in Brussel bereikten de EU-leiders een akkoord om nieuwe wapens te kopen om de Europese defensiecapaciteit te vergroten. Dit besluit wordt verwelkomd door de Europese Commissie, die schat dat er de komende tien jaar nog eens 500 miljard euro extra zal moeten worden geïnvesteerd in bewapeningsprojecten om doelen als de Europese luchtverdediging en het beveiligen van de oostgrenzen te verwezenlijken. Twee centrale vragen blijven echter onduidelijk: wie moet het militaire materieel produceren en hoe wordt de financiering ervan gegarandeerd?

De top vond plaats in het Egmontpaleis met als doel een vertrouwelijke sfeer te creëren. Tijdens de discussie werd ook de oproep van de Amerikaanse president Donald Trump aan de NAVO-landen besproken om hun defensie-uitgaven te verhogen tot 5% van het bbp. In deze context merkte bondskanselier Olaf Scholz op dat Duitsland nauwelijks aan de NAVO-quota voldoet, terwijl zeven EU-landen deze niet halen.

Europese defensie-uitgaven in focus

In de context van de aanhoudende oorlog in Oekraïne vertonen de defensiebegrotingen van de EU-lidstaten voor 2024 een duidelijke tendens om te stijgen. Deze aanpak wordt gevormd door geopolitieke spanningen, NAVO-verplichtingen en nationale prioriteiten. Polen heeft bijvoorbeeld besloten zijn defensie-uitgaven te verhogen tot 3% van het bbp. Ook andere landen zoals Slowakije, Slovenië, Letland en Roemenië streven ernaar de grens van 2% te bereiken. Roemenië verhoogde zijn begroting voor 2022 met 14%.

De uitdagingen in het Frans-Duitse partnerschap worden ook duidelijk, vooral bij defensieprojecten zoals het Future Combat Air System (FCAS) en het Main Ground Combat System. Het Europees Defensiefonds, ter waarde van 8 miljard euro voor de periode 2021-2027, heeft tot doel de defensietechnologie en -industrie te versterken, terwijl er aanzienlijke budgetverhogingen gepland zijn in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Polen. Duitsland is van plan nog eens 100 miljard euro extra te begroten om de NAVO-doelstelling van 2% van het bbp te halen.

Ook de discussie over de financiering van nieuwe wapens blijft centraal staan. President Macron roept op tot meer Europese financiering en het toestaan ​​van gedeelde schulden, terwijl Duitsland, Nederland en Oostenrijk zich daartegen verzetten. Scholz heeft duidelijk gemaakt dat er geen gemeenschappelijke schuld voor de EU zal zijn. Er is ook discussie over een mogelijke herbestemming van de Europese Investeringsbank om wapenfinanciering mogelijk te maken, maar dit stuit op weerstand omdat de bank vooral bekend staat als een ‘klimaatbank’.

Deze ontwikkelingen duiden op een diepgaande verschuiving in de Europese defensiestrategie, versterkt door de geopolitieke realiteit en de druk op de NAVO om een ​​verenigd defensiebeleid te voeren. Het valt nog te bezien hoe de EU-lidstaten zullen reageren op de opkomende uitdagingen.