Θεολόγοι στη μάχη κατά της κρίσης: Ο Χόφμαν ζητά αλλαγή πλεύσης για την οικονομία!

Θεολόγοι στη μάχη κατά της κρίσης: Ο Χόφμαν ζητά αλλαγή πλεύσης για την οικονομία!

Ο προτεστάντης θεολόγος Μάρτιν Χόφμαν ζητά μια θεμελιώδη ανατροπή στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Στην τρέχουσα εργασία του και στην κριτική του ανάλυση των υπαρχουσών κοινωνικών και οικονομικών δομών, βλέπει την ανθρωπότητα σε μια κρίση επιβίωσης που επιδεινώνεται από τη βία, τους πολέμους, τη μετανάστευση και την κλιματική αλλαγή. Ο Χόφμαν, ο οποίος εργάστηκε στην Κόστα Ρίκα μέχρι το 2023 και προηγουμένως ήταν πάστορας και πρύτανης ενός σεμιναρίου στη Βαυαρία, τονίζει ότι το τρέχον οικονομικό σύστημα, το οποίο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη και τον ορθολογισμό του υπολογισμού σκοπού-οφέλους, συμβάλλει σε αυτές τις κρίσεις.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιδείνωσε ιδιαίτερα τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα. Σε μια εποχή αυξανόμενης πολιτικής και κοινωνικής πίεσης, ο Χόφμαν βλέπει τον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό ως την κεντρική ρίζα των κοινωνικών διαιρέσεων και της αυξανόμενης ανισότητας. Ζητεί λοιπόν ένα νέο πολιτικό πλαίσιο που θα προσανατολίζει την οικονομία προς το κοινό καλό και προτείνει την αναζήτηση ενός τρίτου δρόμου που ξεπερνά τις προηγούμενες έννοιες του καπιταλισμού και του σοσιαλισμού.

Το κοινό καλό ως κατευθυντήρια αρχή

Ο επαναπροσανατολισμός που ζήτησε ο Χόφμαν αντανακλάται στην ιδέα της οικονομίας για το κοινό καλό, η οποία γιορτάζει τη 15η επέτειό της αυτόν τον Οκτώβριο. Η προσέγγιση, που αναπτύχθηκε από τον Christian Felber, θέτει τέσσερα κεντρικά κριτήρια για τις εταιρείες: ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αλληλεγγύη και δικαιοσύνη, οικολογική βιωσιμότητα και διαφάνεια και συναπόφαση. Οι εταιρείες θα πρέπει να αξιολογούνται σύμφωνα με αυτές τις πτυχές προκειμένου να δημιουργηθεί ένας ισολογισμός για το κοινό καλό. Ο Χόφμαν υπογραμμίζει παραδείγματα όπως ο υπαίθριος εξοπλισμός Vaude και διάφορες φιλανθρωπικές οργανώσεις που ήδη καθοδηγούνται από αυτές τις αξίες. Αναφέρει επίσης τις ιδιωτικοποιήσεις στη Λατινική Αμερική, που έχουν οδηγήσει σε σημαντικά κοινωνικά προβλήματα.

Η οικονομία του κοινού καλού επικρίνει το γεγονός ότι το τρέχον οικονομικό σύστημα έρχεται σε αντίθεση με τις βασικές αξίες μιας δημοκρατικής κοινωνίας και συχνά βάζει το οικονομικό κέρδος πάνω από την ευημερία του ευρύτερου κοινού. Αυτή η λανθασμένη ιεράρχηση των προτεραιοτήτων οδηγεί σε σημαντική περιβαλλοντική ρύπανση και ψυχολογικό στρες, για το οποίο τελικά η κοινωνία επωμίζεται το κόστος. Σε αυτό το πλαίσιο, η οικονομία του κοινού καλού στοχεύει στη δημιουργία κινήτρων για ηθική οικονομική δράση και δεν αντιπροσωπεύει ένα πλήρες μοντέλο, αλλά μάλλον μια έννοια που θα πρέπει να αναπτύσσεται συνεχώς. Αυτό περιλαμβάνει επίσης την ανταλλαγή με άλλες βιώσιμες οικονομικές προσεγγίσεις, όπως η οικονομία των ντόνατ.

Πολιτική στήριξη και ισορροπία δημόσιας ευημερίας

Ο Χόφμαν ζητά σαφή πολιτικά μέτρα για την προώθηση εταιρειών προσανατολισμένων προς το κοινό καλό, συμπεριλαμβανομένων φορολογικών εκπτώσεων και προνομιακών δανείων, προκειμένου να εδραιωθούν οι αρχές της οικονομίας του κοινού καλού στην πραγματικότητα. Οι επικριτές της προσέγγισης επισημαίνουν ότι η ισορροπία του κοινού καλού βασίζεται στον εθελοντισμό και ότι απαιτούνται βαθιές αλλαγές στο οικονομικό σύστημα. Στη Γερμανία, η έννοια έχει ήδη εφαρμοστεί σε πολλούς δήμους, με ορισμένους να αναγνωρίζονται ως πιστοποιημένες κοινότητες για το κοινό καλό.

Επιπλέον, υπάρχουν τώρα οκτώ τέτοιες κοινότητες στη Γερμανία, συμπεριλαμβανομένου του Kirchanschöring, οι οποίες δεσμεύονται ενεργά για το κοινό καλό. Αυτές οι πρωτοβουλίες κυμαίνονται από την εισαγωγή των αστικών λεωφορείων έως τις επενδύσεις σε χώρους πρασίνου. Ωστόσο, η πρόκληση του συνδυασμού των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και της επιχειρηματικής ελευθερίας με τους στόχους της οικονομίας του κοινού καλού παραμένει ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Το Αυστριακό Εμπορικό Επιμελητήριο έχει εκφράσει ανησυχίες σε αυτό το πλαίσιο και προειδοποιεί για υπερβολική γραφειοκρατική προσπάθεια.

Συνοψίζοντας, ο Χόφμαν και οι υποστηρικτές της οικονομίας του κοινού καλού ζητούν μια επανεξέταση της οικονομίας που στοχεύει σε μακροπρόθεσμες και ολοκληρωμένες λύσεις προκειμένου να αφήσει τις μελλοντικές γενιές με συνθήκες ζωής. Ιστορικές κριτικές φωνές, όπως αυτές του Martin Luther, υπογραμμίζουν ότι οι προειδοποιήσεις για τους κινδύνους του καπιταλισμού δεν είναι νέο φαινόμενο. Ο Χόφμαν απευθύνει έκκληση στους θεολόγους και στο κοινωνικό σύνολο να εμπλακούν ενεργά σε οικονομικά ζητήματα και να προωθήσουν μοντέλα που υπηρετούν τη ζωή.