Theologen in de strijd tegen de crisis: Hoffmann roept op tot een koerswijziging voor de economie!

Theologen in de strijd tegen de crisis: Hoffmann roept op tot een koerswijziging voor de economie!

De protestantse theoloog Martin Hoffmann roept op tot een fundamentele omkering in het mondiale economische systeem. In zijn huidige werk en zijn kritische analyse van bestaande sociale en economische structuren ziet hij de mensheid in een overlevingscrisis die wordt verergerd door geweld, oorlogen, migratie en klimaatverandering. Hoffmann, die tot 2023 in Costa Rica werkte en voorheen predikant en rector was van een seminarie in Beieren, benadrukt dat het huidige economische systeem, dat sterk leunt op groei en de rationaliteit van doel-batenberekening, bijdraagt ​​aan deze crises.

Vooral de oorlog in Oekraïne heeft de reeds bestaande problemen verergerd. In een tijd van toenemende politieke en sociale druk ziet Hoffmann het neoliberale kapitalisme als de centrale wortel van sociale verdeeldheid en toenemende ongelijkheid. Hij roept daarom op tot een nieuw politiek raamwerk dat de economie richt op het algemeen belang en stelt de zoektocht voor naar een derde weg die verder gaat dan de eerdere concepten van kapitalisme en socialisme.

Het algemeen belang als leidend beginsel

De door Hoffmann opgeroepen heroriëntatie wordt weerspiegeld in het idee van de economie voor het algemeen belang, dat in oktober zijn 15e verjaardag viert. De aanpak, ontwikkeld door Christian Felber, stelt vier centrale criteria voor bedrijven: menselijke waardigheid, solidariteit en rechtvaardigheid, ecologische duurzaamheid, en transparantie en medebeslissing. Bedrijven moeten op basis van deze aspecten worden beoordeeld om een ​​balans voor het algemeen belang te creëren. Hoffmann benadrukt voorbeelden zoals de outdoor-outfitter Vaude en verschillende liefdadigheidsorganisaties die zich al door deze waarden laten leiden. Ook doet hij verslag van de privatiseringen in Latijns-Amerika, die tot aanzienlijke sociale problemen hebben geleid.

De common good economy bekritiseert het feit dat het huidige economische systeem in tegenspraak is met de basiswaarden van een democratische samenleving en financiële winst vaak boven het welzijn van het grote publiek stelt. Deze onjuiste prioriteitstelling leidt tot aanzienlijke milieuvervuiling en psychologische stress, waarvan de samenleving uiteindelijk de kosten draagt. Tegen deze achtergrond streeft de economie van algemeen belang ernaar prikkels te creëren voor ethisch economisch handelen en vertegenwoordigt zij geen compleet model, maar eerder een concept dat zich voortdurend moet ontwikkelen. Dit omvat ook uitwisseling met andere duurzame economische benaderingen, zoals de donuteconomie.

Politieke steun en evenwicht in de publieke welvaart

Hoffmann roept op tot expliciete politieke maatregelen om bedrijven te bevorderen die zich op het algemeen belang richten, inclusief belastingkortingen en preferentiële leningen, om de principes van de economie van het algemeen belang in de realiteit te verankeren. Critici van de aanpak wijzen erop dat het evenwicht van het algemeen welzijn gebaseerd is op vrijwilligheid en dat diepgaande veranderingen in het economische systeem nodig zijn. In Duitsland wordt het concept al in veel gemeenten toegepast, waarvan sommige worden erkend als gecertificeerde gemeenschappen voor het algemeen belang.

Bovendien zijn er nu acht van dergelijke gemeenschappen in Duitsland, waaronder Kirchanschöring, die zich actief inzetten voor het algemeen welzijn. Deze initiatieven variëren van de introductie van burgerbussen tot investeringen in groene ruimten. Niettemin blijft de uitdaging om eigendomsrechten en ondernemersvrijheid te verzoenen met de doelstellingen van de economie van het algemeen belang een controversiële kwestie. De Oostenrijkse Kamer van Koophandel heeft in dit verband zijn zorgen geuit en waarschuwt voor buitensporige bureaucratische inspanningen.

Samenvattend roepen Hoffmann en de voorstanders van de economie van het algemeen belang op tot een heroverweging van de economie die gericht is op integratieve langetermijnoplossingen om toekomstige generaties leefbare omstandigheden te bieden. Historische kritische stemmen, zoals die van Maarten Luther, onderstrepen dat waarschuwingen over de gevaren van het kapitalisme geen nieuw fenomeen zijn. Hoffmann doet een beroep op theologen en de samenleving als geheel om actief betrokken te raken bij economische kwesties en modellen te bevorderen die het leven dienen.