Teolodzy w walce z kryzysem: Hoffmann wzywa do zmiany kursu dla gospodarki!

Teolodzy w walce z kryzysem: Hoffmann wzywa do zmiany kursu dla gospodarki!

Protestancki teolog Martin Hoffmann wzywa do fundamentalnej zmiany w światowym systemie gospodarczym. W swojej obecnej pracy i krytycznej analizie istniejących struktur społecznych i gospodarczych widzi ludzkość w kryzysie przetrwania, zaostrzanym przez przemoc, wojny, migrację i zmiany klimatyczne. Hoffmann, który do 2023 r. pracował w Kostaryce, a wcześniej był proboszczem i rektorem seminarium duchownego w Bawarii, podkreśla, że ​​do tych kryzysów przyczynia się obecny system gospodarczy, który w dużej mierze opiera się na wzroście i racjonalności kalkulacji celu i korzyści.

Szczególnie wojna na Ukrainie pogłębiła już istniejące problemy. W czasach rosnącej presji politycznej i społecznej Hoffmann postrzega neoliberalny kapitalizm jako główną przyczynę podziałów społecznych i rosnących nierówności. Wzywa zatem do stworzenia nowych ram politycznych, które ukierunkowują gospodarkę na dobro wspólne i sugeruje poszukiwanie trzeciej drogi, wykraczającej poza dotychczasowe koncepcje kapitalizmu i socjalizmu.

Dobro wspólne jako zasada przewodnia

Reorientacja, o którą postulował Hoffmann, znajduje odzwierciedlenie w idei gospodarki na rzecz dobra wspólnego, która w październiku tego roku obchodzi swoje 15-lecie. Podejście opracowane przez Christiana Felbera wyznacza cztery główne kryteria dla firm: godność ludzka, solidarność i sprawiedliwość, zrównoważony rozwój ekologiczny oraz przejrzystość i współdecydowanie. Pod kątem tych aspektów należy oceniać przedsiębiorstwa, aby stworzyć bilans dla dobra wspólnego. Hoffmann wskazuje przykłady, takie jak firma Vaude, zajmująca się wyposażeniem outdoorowym i różne organizacje charytatywne, które już kierują się tymi wartościami. Donosi także o prywatyzacjach w Ameryce Łacińskiej, które doprowadziły do ​​poważnych problemów społecznych.

Gospodarka dobra wspólnego krytykuje fakt, że obecny system gospodarczy stoi w sprzeczności z podstawowymi wartościami społeczeństwa demokratycznego i często przedkłada zysk finansowy ponad dobro ogółu. To nieprawidłowe ustalenie priorytetów prowadzi do znacznego zanieczyszczenia środowiska i stresu psychicznego, za co ostatecznie społeczeństwo ponosi koszty. Na tym tle gospodarka dobra wspólnego ma na celu tworzenie zachęt do etycznego działania gospodarczego i nie stanowi kompletnego modelu, ale raczej koncepcję, która powinna stale się rozwijać. Obejmuje to również wymianę z innymi zrównoważonymi podejściami gospodarczymi, takimi jak gospodarka pączkami.

Wsparcie polityczne i równowaga dobra publicznego

Hoffmann postuluje podjęcie wyraźnych działań politycznych promujących firmy zorientowane na dobro wspólne, w tym ulgi podatkowe i preferencyjne pożyczki, w celu ugruntowania zasad gospodarki dobra wspólnego w rzeczywistości. Krytycy podejścia zwracają uwagę, że równowaga dobra wspólnego opiera się na dobrowolności i potrzebne są głębokie zmiany w systemie gospodarczym. W Niemczech koncepcja została już wdrożona w wielu gminach, a niektóre z nich zostały uznane za wspólnoty certyfikowane na rzecz dobra wspólnego.

Ponadto w Niemczech istnieje obecnie osiem takich wspólnot, w tym Kirchanschöring, które aktywnie angażują się na rzecz dobra wspólnego. Inicjatywy te obejmują wprowadzenie autobusów miejskich po inwestycje w przestrzenie zielone. Niemniej jednak wyzwanie, jakim jest pogodzenie praw własności i wolności przedsiębiorczości z celami gospodarki dobra wspólnego, pozostaje kwestią kontrowersyjną. Austriacka Izba Handlowa wyraziła w tym kontekście obawy i przestrzega przed nadmiernym wysiłkiem biurokratycznym.

Podsumowując, Hoffmann i zwolennicy gospodarki dobra wspólnego wzywają do ponownego przemyślenia gospodarki, która ma na celu znalezienie długoterminowych i integracyjnych rozwiązań, aby zapewnić przyszłym pokoleniom znośne warunki. Historyczne głosy krytyczne, jak choćby Marcina Lutra, podkreślają, że ostrzeżenia przed niebezpieczeństwami kapitalizmu nie są zjawiskiem nowym. Hoffmann apeluje do teologów i całego społeczeństwa o aktywne angażowanie się w sprawy gospodarcze i promowanie wzorców służących życiu.