Thüringen: Hoge leningen na Corona – Rekenkamer waarschuwt voor risico’s!

Thüringen: Hoge leningen na Corona – Rekenkamer waarschuwt voor risico’s!

Thüringen bevindt zich in een tijd van financiële onrust. Voor het eerst na de coronapandemie gaat de Vrijstaat grote leningen aan om zijn begroting te financieren. De staatsbegroting heeft een omvang van bijna 14 miljard euro. Tegelijkertijd waarschuwt de president van de Rekenkamer, Kirsten Butzke, voor de risico's die aan deze stijgende schulden verbonden zijn. In een duidelijke oproep roept ze op tot een systeem voor vroegtijdige waarschuwing om de begrotingssituatie in de gaten te houden. Butzke omschrijft het geplande investeringsprogramma voor de gemeenten, dat in 2029 1 miljard euro omvat en gefinancierd wordt met leningen van de ontwikkelingsbank, als verborgen staatsschuld.

De demografische ontwikkeling van Thüringen is bijzonder zorgwekkend: de bevolking en daarmee het aantal werkzame personen krimpt. Dit leidt onvermijdelijk tot lagere inkomsten. Ondanks de financiële uitdagingen heeft Thüringen de afgelopen jaren, behalve tijdens de Corona-pandemie, geen nieuwe leningen afgesloten en een deel van de bestaande schulden afbetaald. De terugbetalingen van de schulden van het land zijn echter al sinds 2025 opgeschort, wat de financiële situatie verder zou kunnen verslechteren.

Prognoses en financiële planning

Volgend jaar plant Thüringen leningen van ongeveer 600 miljoen euro, gevolgd door ongeveer 500 miljoen euro in 2027. In totaal staat er voor de dubbele begroting 2026/27 ongeveer 1,1 miljard euro aan leningen gepland. Butzke benadrukt dat schulden niet gratis zijn en dat rente- en aflossingsbetalingen de financiële flexibiliteit van het land ernstig beperken. Volgens prognoses zal Thüringen dit jaar ongeveer 250 miljoen euro aan rente moeten betalen.

Bovendien moet een stabiliteitsrapport goed onderbouwde voorspellingen opleveren over de uitgaven en schulden van de Vrijstaat. Het rapport zou wetenschappelijk ondersteund kunnen worden, vergelijkbaar met het model in Sleeswijk-Holstein, waarop Butzke wijst. De federale overheid bereidt al een duurzaamheidsrapport voor dat mogelijk als model kan dienen. De noodzaak van goed financieel beheer wordt steeds duidelijker, vooral in tijden waarin de financiële flexibiliteit afneemt.

Solidariteitspact II en financiële steun van Thüringen

Een belangrijk aspect van het financiële beleid van Thüringen blijft het Solidariteitspact II, dat bestaat van 2005 tot 2019. Dit pact garandeert de nieuwe deelstaten, waaronder Thüringen, financiële toewijzingen van de federale overheid. In totaal zullen de nieuwe staten 156,7 miljard euro ontvangen, waarbij Thüringen 14,31% van de jaarlijks verdeelde bedragen uit Mand I ontvangt, wat overeenkomt met ongeveer 15,07 miljard euro.

Voor 2019 had Thüringen een bedrag van ongeveer 300 miljoen euro beschikbaar. De toewijzingen uit Solidariteitspact II zijn echter degressief en hebben een directe invloed op de toekomstige financiële middelen van de Vrijstaat. Dit illustreert de uitdagingen waarmee het financiële beleid van Thüringen wordt geconfronteerd - zowel in het heden als in de toekomst.