Το αμφίβολο σχέδιο Τραμπ: αποδυνάμωση του δολαρίου, διάσωση της βιομηχανίας;

Το αμφίβολο σχέδιο Τραμπ: αποδυνάμωση του δολαρίου, διάσωση της βιομηχανίας;

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει ένα αμφιλεγόμενο σχέδιο αποδυνάμωσης του δολαρίου προκειμένου να ενισχύσει την εγχώρια βιομηχανία. Αυτό το σχέδιο, γνωστό ως Συμφωνίες Mar-a-Lago, σχεδιάστηκε από τον Stephen Miran, πρόεδρο του οικονομικού συμβουλευτικού συμβουλίου του Trump. Ο Μιράν υποστηρίζει ότι η θέση του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος επιβαρύνει την οικονομία των ΗΠΑ και συμβάλλει στην αποβιομηχάνιση. Η υψηλή ζήτηση για το δολάριο οδηγεί σε αύξηση της αξίας του, καθιστώντας τα αμερικανικά προϊόντα πιο ακριβά και προκαλώντας εμπορικά ελλείμματα. Ως απάντηση σε αυτή την εξέλιξη, πολλοί κατασκευαστές των ΗΠΑ μεταφέρουν την παραγωγή τους στο εξωτερικό, γεγονός που με τη σειρά του θέτει σε κίνδυνο τις θέσεις εργασίας.

Ωστόσο, η σχέση μεταξύ του δολαρίου και του εμπορικού ελλείμματος είναι πιο περίπλοκη από ό,τι φαίνεται από τον Miran. Οι ξένοι επενδυτές κατέχουν κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ για να σταθεροποιήσουν τις συναλλαγματικές τους ισοτιμίες, αλλά συχνά αποφεύγουν να επενδύσουν σε άλλα περιουσιακά στοιχεία των ΗΠΑ. Ιστορικά, το δολάριο δεν είχε καμία δυσμενή επίδραση στον τρεχούμενο λογαριασμό των ΗΠΑ ως αποθεματικό νόμισμα τη δεκαετία του 1960 έως τη δεκαετία του 1970. Οι αιτίες του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών είναι επίσης ποικίλες. εξαρτώνται, μεταξύ άλλων, από τη σχέση μεταξύ εθνικών αποταμιεύσεων και επενδύσεων.

Οι προκλήσεις της συμφωνίας Mar-a-Lago

Το 2024, το έλλειμμα του προϋπολογισμού των ΗΠΑ ήταν 6,4% του ΑΕΠ, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ήταν λιγότερο από 4%. Το σχέδιο του Μιράν θεωρείται ελαττωματικό, επειδή το δολάριο είναι μόνο ένας από τους πολλούς παράγοντες που συμβάλλουν στα εμπορικά ελλείμματα. Το κλείσιμο του δημοσιονομικού ελλείμματος θα μπορούσε να είναι ευκολότερο από έναν εμπορικό πόλεμο, αλλά θα απαιτήσει πολιτική δράση στο Κογκρέσο. Παρά το υψηλό επίπεδο αυτοματοποίησης, η δύναμη της οικονομίας των ΗΠΑ παραμένει πόλο έλξης για τους διεθνείς επενδυτές.

Η κριτική στην προσέγγιση του Τραμπ ενισχύεται από τις τρέχουσες οικονομικές τάσεις και τις παγκόσμιες πολιτικές εξελίξεις. Η Κίνα, για παράδειγμα, κατηγορείται ότι στρεβλώνει την παγκόσμια κατανομή κεφαλαίων μέσω δημόσιων πολιτικών που δημιουργούν υπερβολικές αποταμιεύσεις. Η έλλειψη κοινωνικής ασφάλισης και τα υπανάπτυκτα πιστωτικά και αποταμιευτικά μέσα στην Κίνα αναγκάζουν τα νοικοκυριά να αποταμιεύουν περισσότερα, ενώ τα εταιρικά κέρδη επωφελούνται από τη μείωση των αποζημιώσεων για την εργασία.

Παγκόσμιες επιπτώσεις και μελλοντικές προοπτικές

Οι στρατηγικές της κινεζικής κυβέρνησης να επηρεάσει την κατανομή κεφαλαίων μέσω κρατικών επιχειρήσεων και δημόσιων επιδοτήσεων έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο και την οικονομία των ΗΠΑ. Επιπλέον, η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ προσεγγίζεται συχνά με το δόγμα της «αμοιβαιότητας», το οποίο στοχεύει στην εφαρμογή των δασμών των εμπορικών εταίρων στα προϊόντα των ΗΠΑ κατοπτρικά. Υποστηρίζεται ότι είναι απαραίτητοι ειδικοί δασμοί ανάλογα με την ελαστικότητα της ζήτησης για εισαγόμενα προϊόντα για να μην αυξηθούν οι τιμές καταναλωτή.

Στον σημερινό πολυπολικό κόσμο, η διάβρωση του δολαρίου ως κύριου αποθεματικού νομίσματος θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να είναι αντίθετη με τα συμφέροντα των ΗΠΑ και να αποσταθεροποιήσει την παγκόσμια χρηματοπιστωτική αγορά. Οι πρωταγωνιστές των νέων δασμολογικών μέτρων βλέπουν επίσης αυτούς τους δασμούς ως μέσο ελέγχου των ξένων εξαγωγών και μείωσης της φορολογικής επιβάρυνσης των πολιτών των ΗΠΑ. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να είναι παραπλανητική και εγείρει το ερώτημα εάν η σκόπιμη αποδυνάμωση του δολαρίου θα ενισχύσει πραγματικά τη βιομηχανία των ΗΠΑ ή εάν θα αποδειχθεί αυτοκαταστροφική.

Συνολικά, μένει να δούμε πώς η συμφωνία Mar-a-Lago και οι συναφείς οικονομικές πολιτικές θα επηρεάσουν την οικονομία των ΗΠΑ και την κατάσταση του διεθνούς εμπορίου. Οι προκλήσεις στην παγκόσμια σκηνή και το μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον απαιτούν καινοτόμες απαντήσεις και βιώσιμες πολιτικές.