Wątpliwy plan Trumpa: osłabić dolara, uratować przemysł?

Wątpliwy plan Trumpa: osłabić dolara, uratować przemysł?

Prezydent USA Donald Trump realizuje kontrowersyjny plan osłabienia dolara w celu wzmocnienia krajowego przemysłu. Plan ten, znany jako Porozumienie z Mar-a-Lago, został opracowany przez Stephena Mirana, przewodniczącego ekonomicznej rady doradczej Trumpa. Miran argumentuje, że status dolara jako światowej waluty rezerwowej stanowi obciążenie dla gospodarki USA i przyczynia się do deindustrializacji. Wysoki popyt na dolara prowadzi do wzrostu jego wartości, przez co towary amerykańskie stają się droższe i powodują deficyty handlowe. W odpowiedzi na tę sytuację wielu amerykańskich producentów przenosi produkcję za granicę, co z kolei zagraża miejscom pracy.

Jednak związek między dolarem a deficytem handlowym jest bardziej złożony, niż to przedstawia Miran. Inwestorzy zagraniczni trzymają amerykańskie obligacje rządowe, aby ustabilizować swoje kursy wymiany, ale często unikają inwestowania w inne amerykańskie aktywa. Historycznie rzecz biorąc, dolar nie miał negatywnego wpływu na rachunek bieżący USA jako waluta rezerwowa w latach 60. i 70. XX wieku. Przyczyny deficytu obrotów bieżących są również zróżnicowane; zależą one m.in. od relacji pomiędzy oszczędnościami krajowymi a inwestycjami.

Wyzwania porozumienia Mar-a-Lago

W 2024 r. deficyt budżetowy USA wyniósł 6,4% PKB, natomiast deficyt na rachunku bieżącym niespełna 4%. Plan Mirana jest postrzegany jako wadliwy, ponieważ dolar jest tylko jednym z wielu czynników przyczyniających się do deficytów handlowych. Zamknięcie deficytu budżetowego mogłoby być łatwiejsze niż wojna handlowa, ale będzie wymagało działań politycznych w Kongresie. Pomimo wysokiego poziomu automatyzacji siła amerykańskiej gospodarki pozostaje atrakcją dla międzynarodowych inwestorów.

Krytykę podejścia Trumpa wzmacniają obecne trendy gospodarcze i rozwój sytuacji politycznej na świecie. Na przykład Chiny oskarża się o zakłócanie globalnej alokacji kapitału poprzez politykę publiczną, która tworzy nadmierne oszczędności. Brak zabezpieczenia społecznego oraz słabo rozwinięte instrumenty kredytowe i oszczędnościowe w Chinach zmuszają gospodarstwa domowe do większych oszczędności, podczas gdy zyski przedsiębiorstw korzystają na spadających wynagrodzeniach za pracę.

Globalne implikacje i perspektywy na przyszłość

Strategie chińskiego rządu mające na celu wpływanie na alokację kapitału poprzez przedsiębiorstwa państwowe i dotacje publiczne mają znaczący wpływ na handel międzynarodowy i gospodarkę USA. Ponadto do polityki handlowej USA często podchodzi się z doktryną „wzajemności”, która ma na celu stosowanie ceł partnerów handlowych na produkty amerykańskie w odbiciu lustrzanym. Argumentuje się, że aby nie zwiększać cen konsumpcyjnych, konieczne są określone taryfy zależne od elastyczności popytu na towary importowane.

W obecnym wielobiegunowym świecie erozja dolara jako głównej waluty rezerwowej może w dłuższej perspektywie być sprzeczna z interesami USA i zdestabilizować światowy rynek finansowy. Zwolennicy nowych ceł również postrzegają te cła jako sposób na kontrolę zagranicznego eksportu i zmniejszenie obciążeń podatkowych obywateli USA. Jednak takie podejście może wprowadzać w błąd i rodzi pytanie, czy celowe osłabienie dolara faktycznie wzmocni amerykański przemysł, czy też okaże się samobójcze.

Ogólnie rzecz biorąc, okaże się, jak porozumienie z Mar-a-Lago i związana z nim polityka gospodarcza wpłyną na gospodarkę USA i sytuację w handlu międzynarodowym. Wyzwania na arenie globalnej i zmieniające się otoczenie gospodarcze wymagają innowacyjnych reakcji i zrównoważonych polityk.