Economische psychologie: Fratzscher waarschuwt voor pessimisme en investeringsachterstanden!

In een recente verklaring was Marcel Fratzscher, voorzitter van het Duitse Instituut voor Economisch Onderzoek (DIW), kritisch over de geplande aandelenpensioenen van de federale minister van Financiën Christian Lindner (FDP) en de federale minister van Arbeid Hubertus Heil (SPD). In een interview met Deutschlandfunk, uitgezonden op 2 januari 2025, omschreef Fratzscher het stockpensioen als “geen grote hit”. Hij eist duidelijkheid, veiligheid en een langetermijnvisie voor de komende vijf tot zes jaar van de nieuwe federale regering.

Fratzscher benadrukte het belang van psychologische aspecten voor de economie, die volgens hem door 80 procent wordt beïnvloed. Hij ziet pessimisme als de grootste tekortkoming, vooral in de industriële en exportsector. Toch benadrukt hij dat Duitsland grote groeimogelijkheden heeft. Volgens Fratzscher moeten bedrijven zich breder positioneren en minder afhankelijk worden van China. Hij beschrijft markten in India, Afrika en Zuid-Amerika als alternatieven met hoog potentieel. Voor 2025 verwacht hij echter geen merkbaar economisch herstel.

Fratzscher's voorstel voor een burgerfonds

In een bredere context heeft Fratzscher de noodzaak benadrukt dat de staat meer moet investeren in infrastructuur, onderwijs en openbare diensten. Dit wordt echter bemoeilijkt door de bestaande schuldenrem. Een Focus-artikel suggereert dat een burgerfonds een mogelijke oplossing voor dit dilemma zou kunnen bieden door burgers te laten investeren in investeringsprojecten van de overheid. Volgens het gemeentelijke panel van KfW bedraagt ​​de investeringsachterstand van de staat 166 miljard euro, wat overeenkomt met ruim 4% van de jaarlijkse economische productie.

Daarnaast heeft bijna 30% van de gemeenten een zware schuldenlast en kan nauwelijks investeren in de toekomst. Er zijn grote verschillen tussen gemeenten, met name een noord-zuid-kloof in termen van investeringsvermogen. Hoewel de federale overheid beweert recordinvesteringen te doen, krimpen de reële investeringen als rekening wordt gehouden met prijsstijgingen.

Fratzscher ziet de politieke opties om dit probleem op te lossen in het hervormen van de schuldenrem, belastinghervormingen of een efficiënter uitgavenbeheer. Het idee van een burgerfonds werd in 2015 voorgesteld door een commissie van deskundigen, maar is tot nu toe genegeerd. Een dergelijk fonds zou door KfW kunnen worden opgezet om particulier geld te mobiliseren voor publieke investeringsprojecten. Fratzscher benadrukt dat dit fonds een overheidsgarantie zou bieden om het risico op wanbetaling te minimaliseren en de financieringskosten te verlagen. Daarnaast zou het burgerfonds ook kunnen helpen op het gebied van de pensioenvoorziening door hogere rendementen te bieden dan traditionele vormen van sparen. Het fonds moet zich concentreren op gemeentelijke projecten en vrij blijven van politieke manipulatie.

Samenvattend eiste Fratzscher dat Duitsland zijn investeringstekort moet aanpakken om de economische positie te versterken en de openbare diensten te verbeteren, wat hem tot een fervent criticus van de aandelenpensioenaanpak maakt, zoals hij duidelijk maakte in zijn interview op Deutschlandfunk en ook wordt uiteengezet in het Focus-artikel.