Chinees economisch beleid onder druk: critici waarschuwen voor ineenstorting!

Chinees economisch beleid onder druk: critici waarschuwen voor ineenstorting!

Het economische beleid van China wordt geconfronteerd met toenemende kritiek van zowel internationale als binnenlandse gelederen. Een invloedrijk partijtijdschrift trok onlangs de economische strategieën van het land in twijfel en veroorzaakte opschudding. De kritiek richt zich op de overcapaciteit en de ruïneuze prijzenoorlogen in belangrijke sectoren. Hiertoe behoren met name de sectoren fotovoltaïsche energie, lithiumbatterijen en elektrische voertuigen.

De agressieve prijzenoorlogen dwingen bedrijven compromissen te sluiten op het gebied van kwaliteit. Dit belemmert innovatie en investeringen in onderzoek en ontwikkeling. Dergelijke maatregelen leiden tot een enorme verspilling van sociale middelen en de dreiging van schuldenlast, wat uiteindelijk de groei op lange termijn in gevaar zou kunnen brengen. Naast economen uitten ook leden van de communistische leiding kritiek op deze ontwikkelingen.

Kritiek op regelgeving

Ook lokale overheden staan ​​in de vuurlinie. Ze worden bekritiseerd omdat ze te weinig of te veel reguleren. Regelgeving kan het tempo van de economische ontwikkeling niet bijhouden. Onvolledige voorzorgsmaatregelen voor bedrijfsfaillissementen voorkomen dat het overaanbod effectief wordt ingeperkt. Sommige lokale overheden creëren kunstmatige economische toevluchtsoorden door middel van preferentiële belastingen en subsidies.

Een ander punt is de afhankelijkheid van de export, die wordt versterkt door de zwakke binnenlandse vraag. Veel Chinese burgers sparen vanwege een zwak sociaal vangnet. Deze economische situatie doet sterk denken aan de uitdagingen waarmee Japan in de jaren negentig werd geconfronteerd, en die uiteindelijk tot aanzienlijke schulden- en deflatierisico's leidden.

Internationale spanningen

Het agressieve handelsbeleid van China heeft nu internationaal voor veel ophef gezorgd, vooral in de betrekkingen met de VS en de EU. Kaja Kallas, hoofd van het buitenlands beleid van de EU, waarschuwt voor de langetermijneffecten van dit beleid op de Europese veiligheid en werkgelegenheid. De aanhoudende kritiek zou kunnen duiden op een noodzakelijke herschikking van het economisch beleid om duurzame groei te garanderen.

Op mondiaal vlak hebben de VS onder president Trump een agressief handelsbeleid geïntroduceerd met de zogenaamde Bevrijdingsdagtarieven. Deze tarieven zijn niet alleen gericht op China, maar hebben wereldwijd impact. Vooral ontwikkelingslanden worden hierdoor getroffen, terwijl tegelijkertijd de USAID wordt ontmanteld. China op zijn beurt intensiveert zijn economische aanwezigheid in het Zuiden. China probeert invloed te verwerven via belastingvrije markttoegang, infrastructuurprojecten en investeringen in groene technologieën.

China's 14e Vijfjarenplan benadrukt het belang van de modernisering van traditionele industrieën zoals de textiel- en machinebouw. Om zijn eigen economische veerkracht te versterken volgt China een strategie van zelfvoorziening en controle over mondiale waardeketens. Deze maatregelen leiden echter ook tot een structureel overaanbod in veel sectoren, waardoor de prijsdruk op de ontwikkelingslanden verder toeneemt en hun industriële ontwikkeling wordt geblokkeerd.

Als reactie op deze druk gebruiken landen als India, Brazilië, Argentinië en Zuid-Afrika handelstegenmaatregelen om hun binnenlandse producenten te beschermen. Deze staten koppelen Chinese investeringen steeds meer aan voorwaarden zoals technologieoverdracht en lokale waardecreatie. Te midden van deze spanningen ontstaat er nieuwe politieke ruimte voor de landen van het Mondiale Zuiden om als onafhankelijke actoren op te treden.

De EU staat voor de uitdaging zichzelf te positioneren als een geloofwaardig alternatief voor China en strategische partnerschappen met het Zuiden te ontwikkelen. Zij zou invloed kunnen verwerven door gerichte steun bij het opbouwen van industriële capaciteit en regelgevende infrastructuur. Tegelijkertijd moeten in de partnerlanden eerlijke handelspraktijken en monitoringinstrumenten worden ontwikkeld om de huidige mondiale uitdagingen het hoofd te bieden.

Een ander aspect is de zorgvuldige implementatie van bestaande instrumenten, zoals het Carbon Border Adjustment Mechanism, om onbedoelde handelsbelemmeringen te vermijden. Ontwikkelingslanden moeten ook hun positie tussen de grote machtsblokken herdefiniëren naarmate er nieuwe mogelijkheden voor actie ontstaan.

Over het geheel genomen bevindt het Chinese economische beleid zich op een cruciaal keerpunt, waar diepgaande hervormingen nodig kunnen zijn om zowel binnenlandse uitdagingen als internationale spanningen aan te pakken.