De energieregio verandert: waarom hernieuwbare energieën nu meetellen!

De energieregio verandert: waarom hernieuwbare energieën nu meetellen!

De geschiedenis van de energievoorziening wordt gekenmerkt door belangrijke keerpunten die de ontwikkeling van de mensheid aanzienlijk hebben beïnvloed. In het begin was hout de dominante energiebron en eeuwenlang de centrale energiebron. In de 19e eeuw vond echter een radicale verandering plaats: hout werd vervangen door steenkool, wat de basis legde voor een nieuw tijdperk van energieproductie. Deze verandering leidde vervolgens tot de dominantie van olie en gas, die sindsdien een cruciale rol hebben gespeeld in de mondiale energievoorziening.

Momenteel ervaren we een trend richting duurzame energie. De focus ligt hierbij vooral op wind- en zonne-energie. Historici als François Fressoz benadrukken dat de energietransitie, zoals deze tegenwoordig vaak wordt beschreven, een complex proces is dat niet als een lineaire ontwikkeling kan worden gezien. Alternatieve benaderingen om de energievoorziening te diversifiëren bestonden al meer dan een eeuw geleden.

Historische perspectieven op energietrends

Zowel fossiele als alternatieve energietrends ontstonden in de 19e eeuw. Al in 1878 liet koning Lodewijk II een kunstmatige druipsteengrot bouwen in de Venusgrot van kasteel Linderhof in Opper-Beieren, met een golfmachine en veelkleurige verlichting. Deze werd aangedreven door twintig door stoommachines aangedreven dynamo's, vier jaar vóór de eerste openbare elektriciteitscentrales in Londen en New York. Dit laat zien dat innovaties in de energieproductie al aan de gang waren lang voordat het industriële gebruik van fossiele brandstoffen de norm werd.

Een andere mijlpaal was de bouw van 's werelds eerste windturbine door de Deense meteoroloog Poul la Cour in 1891 in Askov. Slechts dertig jaar later dekten 120 windturbines al drie procent van het elektriciteitsverbruik van Denemarken. De ontwikkeling van waterkracht kwam ook in een stroomversnelling aan het einde van de 19e eeuw, toen in 1896 bij de Niagara Falls de eerste grootschalige waterkrachtcentrale in bedrijf werd genomen.

Waarschuwingen en visioenen

De zorgen over de eindigheid van fossiele brandstoffen zijn te vroeg geuit. In 1879 waarschuwde de Franse wiskundige Augustin Mouchot voor een beperkte toekomst voor deze energiebronnen en pleitte hij voor het gebruik van zonne-energie. Eerdere benaderingen van het gebruik van alternatieve energie omvatten bijvoorbeeld het gebruik van aardolie om thermale baden in Constantinopel te verwarmen ten tijde van de Romeinse keizer Lucius Septimius Severus rond 200 na Christus, of de bouw van de eerste zonnecollector door de Zwitserse onderzoeker Horace-Bénédict de Saussure in 1767.

De ontwikkeling van energietechnologieën bleef toenemen in de 20e eeuw toen de eerste commercieel geëxploiteerde kerncentrale in 1956 in Calder Hall, Cumbria, werd geopend en Workington de geschiedenis inging als de eerste plaats ter wereld die kernenergie gebruikte. Binnen slechts vier uur bereikte deze vorm van energieproductie Londen.

Tegenwoordig wordt het, in de context van de huidige energiediscussie en het mondiale doel om de CO2-uitstoot terug te dringen, steeds duidelijker dat een hernieuwde, fundamentele verandering in de energieproductie en het gebruik noodzakelijk is. De uitdaging is om de balans te vinden tussen de bestaande energiebronnen en de oplossingen die nodig zijn voor een duurzame toekomst. De geschiedenis van de energietransitie laat ons zien dat voortdurende verandering een onvermijdelijk onderdeel is van onze energietoekomst.

de standaard En Geo uitgebreid verslag uitbrengen over de verschillende facetten van de energiegeschiedenis en de daarmee samenhangende uitdagingen.