Η συγκλονιστική αλήθεια: Η εξάρτηση της Ευρώπης από τις δικτατορίες!

Η συγκλονιστική αλήθεια: Η εξάρτηση της Ευρώπης από τις δικτατορίες!

Η ΕΕ έχει κάνει περισσότερες συναλλαγές με αυταρχικές κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια. Αυτή η εξέλιξη έχει γίνει ιδιαίτερα σημαντική λόγω της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Πριν από αυτή τη σύγκρουση, πολλοί Γερμανοί πίστευαν ότι η εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού με φθηνό αέριο από τη Ρωσία ήταν μια σοφή απόφαση. Στην πραγματικότητα, η Ρωσία εξαρτιόταν οικονομικά από τη γερμανική τεχνογνωσία, αγαθά και υπηρεσίες, κάτι που πολλοί ερμήνευσαν ως ελπίδα για μια πολιτική αλλαγή προς τη δημοκρατία. Ωστόσο, αυτή η υπόθεση αποδείχθηκε λανθασμένη, καθώς η συναλλαγή με δεσπότες έχει δεχτεί αυξανόμενη κριτική. Τα μέλη των φιλελεύθερων δημοκρατιών αναγνωρίζουν πλέον την εξάρτησή τους από προϊόντα από αυταρχικά κράτη, όπως π.χ Süddeutsche.de αναφέρθηκε.

Η εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια ήταν ιδιαίτερα σημαντική για τη Γερμανία. Στην αρχή του πολέμου, πάνω από το 50% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Γερμανίας προέρχονταν από τη Ρωσία και σε ολόκληρη την ΕΕ τη δεκαετία του 2010, περίπου το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου, το 30% των εισαγωγών πετρελαίου και περισσότερο από το ένα τρίτο των εισαγωγών άνθρακα. Αυτή η εξάρτηση είχε αναπτυχθεί σε μια περίοδο 70 ετών και επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Ψυχρό Πόλεμο. Είναι ενδιαφέρον ότι η ανάπτυξη της ενεργειακής πολιτικής των σοσιαλιστικών κρατών, συμπεριλαμβανομένης της ΛΔΓ, ωφελήθηκε επίσης από τον σοβιετικό ενεργειακό εφοδιασμό. Σύμφωνα με το Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για την Παιδεία του Πολίτη Ο πετρελαιαγωγός Druzhba ολοκληρώθηκε το 1964 και έγινε το όργανο ισχύος της Μόσχας τροφοδοτώντας τη Δυτική Ευρώπη με ενέργεια.

Επίδραση της ιστορίας στην ενεργειακή εξάρτηση

Η σχέση μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας έχει επηρεαστεί από διάφορες πολιτικές εξελίξεις όλα αυτά τα χρόνια. Με την ανατολική πολιτική της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας στη δεκαετία του 1970, ο ενεργειακός τομέας επεκτάθηκε περαιτέρω και οι δυτικογερμανικές και ιταλικές εταιρείες παρείχαν τεχνογνωσία για την κατασκευή αγωγών. Το φυσικό αέριο θεωρήθηκε φιλική προς το περιβάλλον και οικονομικά αποδοτική πηγή ενέργειας, γεγονός που οδήγησε στα πρώτα επιχειρηματικά εγχειρήματα τη δεκαετία του 1970. Αυτές οι πραγματιστικές ενεργειακές συμφωνίες κατέστησαν δυνατή τη μείωση της εξάρτησης από τις αραβικές προμήθειες και επιβίωσαν ακόμη και από κρίσεις όπως η σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν.

Στη δεκαετία του 1980, το μερίδιο των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου αυξήθηκε σε περίπου 40%. Αυτή η ειδική σχέση εδραιώθηκε με την επανένωση, οδηγώντας σε ακόμη πιο έντονο εμπόριο ενέργειας με τη Ρωσία. Η Γερμανία εξήγαγε ποσότητες άνω του μέσου όρου τη δεκαετία του 2000, καθιστώντας την τον μεγαλύτερο αγοραστή ρωσικού φυσικού αερίου. Παρά τις κατηγορίες ότι το εμπόριο ενέργειας δεν προώθησε τη δημοκρατία στη Ρωσία, η επέκταση των σχέσεων συνεχίστηκε.

Οι συνέπειες του ουκρανικού πολέμου

Ο πόλεμος της Ουκρανίας επιβεβαίωσε τις συνεχιζόμενες εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας και αποκάλυψε την προβληματική εξάρτηση από τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας. Η απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου στην ΕΕ θα πρέπει να αποπολιτικοποιήσει τις πολιτικές σχέσεις και να αυξήσει την εμπιστοσύνη των κρατών μελών. Ωστόσο, οι προηγούμενες εξαρτήσεις παρέμειναν. Οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας, ιδιαίτερα μετά τη σύγκρουση της Κριμαίας το 2014, δεν επηρέασαν τον τομέα της Gaz, επιδεινώνοντας περαιτέρω το πρόβλημα. Ακόμη και η κατασκευή του επικριθέντος αγωγού Nord Stream 2 εγκρίθηκε από τη Γερμανία, παρά τις διεθνείς αποδοκιμασίες.

Η απομάκρυνση από τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας, που ξεκίνησε το 2022, θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στις σχέσεις μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας. Η εξάρτηση από την ιστορική πορεία στην ενεργειακή πολιτική είναι ένα αυξανόμενο δίλημμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που θα μπορούσε να διαμορφώσει σχέσεις με αυταρχικά κράτη στο μέλλον.