ΕΕ και CPTPP: Νέα πορεία για δίκαιο παγκόσμιο εμπόριο χωρίς τον ΠΟΕ;
Στις 28 Ιουνίου 2025, η ΕΕ σχεδιάζει να συνάψει στρατηγική εταιρική σχέση με τις χώρες της CPTPP για τη μεταρρύθμιση του παγκόσμιου εμπορίου και του ΠΟΕ.
ΕΕ και CPTPP: Νέα πορεία για δίκαιο παγκόσμιο εμπόριο χωρίς τον ΠΟΕ;
Η Επιτροπή της ΕΕ εργάζεται επί του παρόντος ενεργά για να σχηματίσει μια νέα εμπορική συμμαχία με ομοϊδεάτες εταίρους στο πλαίσιο της CPTPP (Συνολική και Προοδευτική Συμφωνία για την Εταιρική Σχέση του Ειρηνικού). Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι να προωθήσει ουσιαστικές και βασισμένες σε κανόνες μεταρρυθμίσεις για δίκαιο και ανοιχτό παγκόσμιο εμπόριο. Αυτή η συνεργασία δεν στρέφεται ρητά κατά του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), αλλά αποσκοπεί στην υποστήριξη και μεταρρύθμιση του υφιστάμενου πλαισίου του Μετρητά αναφέρθηκε.
Το CPTPP καλύπτει επί του παρόντος δώδεκα χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Αυστραλίας, του Καναδά, της Ιαπωνίας και της Νέας Ζηλανδίας. Αυτό που είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο είναι ότι η Μεγάλη Βρετανία εντάχθηκε σε αυτό το εμπορικό μπλοκ στα τέλη του 2024. Η ΕΕ βλέπει αυτή τη συμμαχία ως στρατηγικό βήμα για την αντιμετώπιση προκλήσεων που επιδεινώνονται από γεωπολιτικές εντάσεις και μονομερείς δασμούς, ιδιαίτερα από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στρατηγική της ΕΕ για τη μεταρρύθμιση του ΠΟΕ
Η πρωτοβουλία υποστηρίζεται από ανώτερους αξιωματούχους της ΕΕ, οι οποίοι δήλωσαν την Παρασκευή ότι ο ΠΟΕ αντιμετωπίζει θεμελιώδεις προκλήσεις. Η ευρωπαϊκή στρατηγική δεν προβλέπει την αντικατάσταση του ΠΟΕ, αλλά μάλλον την προώθηση σύγχρονων εμπορικών κατευθυντήριων γραμμών εντός του υφιστάμενου συστήματος. Η δομημένη συνεργασία με τα δώδεκα κράτη της CPTPP θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως αφετηρία για έναν συνολικό επανασχεδιασμό του ΠΟΕ, όπως προτείνει η Ursula von der Leyen, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Κεντρικό σημείο της στρατηγικής της ΕΕ είναι η προώθηση ενός συστήματος συναλλαγών που βασίζεται σε κανόνες και η δημιουργία ενός μηχανισμού επίλυσης διαφορών. Αυτές οι προσεγγίσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές καθώς οι ΗΠΑ εμποδίζουν επί του παρόντος τους διορισμούς στο δευτεροβάθμιο δευτεροβάθμιο όργανο του ΠΟΕ. Αυτό αυξάνει την πίεση στις δομές του διεθνούς εμπορίου και απαιτεί καινοτόμες λύσεις.
Αντιδράσεις και προοπτικές
Στο πλαίσιο αυτό, ο Γερμανός καγκελάριος Friedrich Merz υπέδειξε τη σταδιακή αντικατάσταση του ΠΟΕ από το νέο εμπορικό φορέα. Ωστόσο, αξιωματούχοι της ΕΕ τονίζουν ότι ο στόχος δεν είναι η δημιουργία ενός ανταγωνιστικού οργανισμού, αλλά η προώθηση ανοικτών παγκόσμιων εμπορικών πρακτικών και η οργάνωση του διεθνούς εμπορίου σε δίκαιη και διαφανή βάση.
Συνολικά, η στρατηγική συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των χωρών CPTPP σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα σε μια νέα εποχή του παγκόσμιου εμπορίου. Η ανάπτυξη έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει σημαντικά τους μελλοντικούς κανόνες του διεθνούς εμπορίου και να συμβάλει σε ένα πιο σταθερό και δικαιότερο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, όπως π.χ. Devdiscourse συνοψίζει. Με αυτά τα μέτρα, η ΕΕ όχι μόνο ανταποκρίνεται στις τρέχουσες προκλήσεις, αλλά χαράζει επίσης την πορεία για μια βιώσιμη εμπορική τάξη.