Branże kreatywne są na krawędzi: sztuczna inteligencja i prawa autorskie w kryzysie!

Branże kreatywne są na krawędzi: sztuczna inteligencja i prawa autorskie w kryzysie!

25 czerwca 2025 eksperci z branż kreatywnych i branży muzycznej zebrali się na 12. Konferencji Kulturalnej BVMI w Berlinie pod hasłem „Kultura: Powrót do biznesu”. Wydarzenie dotyczyło gospodarczego znaczenia branż kreatywnych, które zatrudniają w Niemczech około 2 miliony osób i generują sprzedaż o wartości ponad 200 miliardów euro. Sekretarz stanu ds. gospodarczych Gitta Connemann podkreśliła kluczową rolę tej branży dla wzrostu i innowacji.

Głównym tematem było wyzwanie, jakie stanowi sztuczna inteligencja (AI), która znacząco zmienia branżę. Branża muzyczna ostrzegała przed potencjalnym osłabieniem praw autorskich w wyniku generatywnej sztucznej inteligencji. Victoria Oakley z IFPI wezwała do udzielania licencji na wykorzystanie muzyki przez modele AI, a dr Jonas Haentjes z EDEL podkreślił szybki rozwój produkcji muzycznej. Poinformował, że każdego dnia powstaje około 100 000 nowych piosenek, z czego około 20 000 jest generowanych wyłącznie przez sztuczną inteligencję.

Kwestie praw autorskich

Dyskusja na temat sposobów radzenia sobie z generatywną sztuczną inteligencją wzbudziła także pytania prawne. Branża kreatywna intensywnie zastanawia się, kto jest właścicielem praw do dzieł wygenerowanych przez sztuczną inteligencję i w jaki sposób można zagwarantować ochronę oryginalnych dzieł. Obecne prawo autorskie zapewnia autorowi szerokie prawa, pojawia się jednak pytanie, czy wyniki generowane przez generatywną sztuczną inteligencję można uznać za zasługujące na ochronę praw autorskich. Głośny Prawo Deloitte Wyniki sztucznej inteligencji nie są generowane w wyniku ludzkiej kreatywności intelektualnej, ale w wyniku uczenia maszynowego.

Parlament Europejski ustalił już w październiku 2020 r., że dzieła generatywnej sztucznej inteligencji nie są obecnie chronione prawem autorskim, ponieważ prawa własności intelektualnej wymagają obecności osoby fizycznej w procesie tworzenia. Pogląd ten potwierdza unijna ustawa o sztucznej inteligencji. W marcu 2023 r. amerykański Urząd ds. Praw Autorskich ustalił, że ochrona praw autorskich nie zostanie rozszerzona na dzieła utworzone przez generatywną sztuczną inteligencję, chyba że człowiek będzie miał twórczą kontrolę nad treścią.

Wpływ na przemysły kreatywne

Dr Florian Drücke, przewodniczący BVMI, podkreślił ekonomiczne podstawy przemysłu kulturalnego i kreatywnego oraz potrzebę znalezienia równowagi pomiędzy promowaniem innowacji a ochroną praw autorskich. Branżę charakteryzuje wysoka dynamika innowacyjności, co otwiera nowe pola działania, a jednocześnie nie można ignorować zmian na rynku pracy wywołanych sztuczną inteligencją. Aby wypracować sprawiedliwe rozwiązania, niezbędna jest bezpośrednia wymiana między przemysłem a polityką.

Ramy polityczne muszą zostać zaprojektowane w taki sposób, aby siła gospodarcza przemysłów kreatywnych została utrzymana i wzmocniona. Wyzwaniem pozostaje znalezienie równowagi między potrzebami twórców a możliwościami, jakie oferuje generatywna sztuczna inteligencja.

W miarę ciągłego rozwoju w dziedzinie generatywnej sztucznej inteligencji coraz pilniejsza staje się potrzeba stworzenia jasnych ram prawnych, które będą zarówno promować kreatywność, jak i chronić prawa twórców.