Zwitserland: moet het van Brussel leren om de economie te redden?

Zwitserland: moet het van Brussel leren om de economie te redden?

Zwitserland wordt geconfronteerd met aanzienlijke economische uitdagingen die worden bepaald door de ontwikkelingen in de buurlanden en de toenemende regelgeving door de Europese Unie (EU). Hoewel Zwitserland vaak wordt gezien als een leider en liberaal in de wereldeconomie, blijkt uit recente analyses dat het land op sommige gebieden achterloopt op zijn Europese buren. Een uitgebreid rapport van 400 pagina's in opdracht van de Europese Commissie benadrukt dat Europa op het gebied van geavanceerde technologieën achterloopt op de VS en China. Deze informatie komt uit de analyse, die ook wijst op een afnemende arbeidsproductiviteit en bureaucratische hindernissen die de economische groei belemmeren. NZZ rapporteert dat de Brusselse bureaucratie slechts verantwoordelijk is voor een deel van de uitdagingen waarmee de buurlanden worden geconfronteerd.

Een belangrijk aspect dat wordt benadrukt is de wil tot hervormingen in Zwitserland, die sinds de jaren negentig niet meer lijkt te bestaan. De laatste grote stappen op het gebied van de liberalisering zijn voornamelijk genomen als reactie op de acties van de EU, waardoor de vraag rijst of Zwitserland zou kunnen leren van de geliberaliseerde marktstructuur van de EU. Critici wijzen erop dat sommige EU-landen, zoals Ierland en Denemarken, ondanks lagere vennootschapsbelastingen en andere uitdagingen economisch succes kunnen boeken.

De impact van het digitale beleid van de EU

Naast de algemene economische uitdagingen wordt Zwitserland ook geconfronteerd met specifieke aspecten van het digitale beleid van de EU. Uit een analyse van de Interdepartementale Coördinatiegroep voor het Digitale Beleid van de EU (IK-EUDP), gepubliceerd op 13 februari 2025, blijkt dat er momenteel geen directe risico's zijn voor de toegang van Zwitserland tot de interne markt. Niettemin moeten Zwitserse bedrijven zich aanpassen aan de nieuwe regelgeving op het gebied van kunstmatige intelligentie, cyberbeveiliging en databeheer. Deze nieuwe EU-regelgeving, waaronder de AI Act en de Cyber ​​Resilience Act, verplicht bedrijven hun compliancestrategieën aan te passen.

Het ontbreken van een eigen AI-wetgeving door de Federale Raad zou bijzonder problematisch kunnen zijn. Het rapport van Häerting waarschuwt dat Zwitserland proactieve maatregelen moet nemen om zijn concurrentievermogen te waarborgen. Er is behoefte aan het ontwikkelen van een eigen digitale strategie, die moet aansluiten bij de Europese standaarden op het gebied van kunstmatige intelligentie en datamanagement.

Samenwerkingsmogelijkheden en uitdagingen

De uitdagingen als gevolg van regeldruk en handelsbelemmeringen mogen niet worden onderschat. Het wordt van essentieel belang om de nationale regelgeving aan te passen aan de EU-normen, vooral met betrekking tot de overeenkomst over de wederzijdse erkenning van conformiteitsbeoordelingen. Tegelijkertijd zijn er ook mogelijkheden voor samenwerking met de EU, bijvoorbeeld door deelname aan digitale onderzoeks- en innovatieprogramma’s. Hierdoor zou Zwitserland inspraak kunnen krijgen in de ontwikkelingen op regelgevingsgebied en tegelijkertijd zijn economische positie kunnen versterken.

In deze context wordt het duidelijk dat Zwitserland niet alleen zijn eigen tekorten moet erkennen, maar ook moet profiteren van de kansen die de EU-samenwerking biedt. Dit is de enige manier waarop het land in de toekomst de mondiale concurrentie kan overleven en zijn positie als economisch centrum in Europa kan behouden.