Ziek naar het werk: plichtsbesef drijft miljoenen werknemers!

Ziek naar het werk: plichtsbesef drijft miljoenen werknemers!

In Duitsland is het niet ongebruikelijk dat werknemers ondanks gezondheidsproblemen naar het werk komen. Volgens een recent onderzoek uitgevoerd door het marktonderzoeksinstituut Bilendi in opdracht van de Königsteiner Groep, zei meer dan de helft (55 procent) van de ondervraagden dat ze af en toe ziek naar hun werk gaan. Een derde van de deelnemers (33 procent) geeft zelfs aan vaak met een slechte gezondheid naar het werk te komen. Deze resultaten benadrukken een veel voorkomend fenomeen dat bekend staat als presenteïsme.

Uit het onderzoek, dat in april 2025 plaatsvond onder ruim 1.000 medewerkers, blijkt dat plichtsbesef de belangrijkste reden is voor dit gedrag. 65 procent van de ondervraagden voelt zich verplicht om ondanks ziekte hun taken uit te voeren, terwijl 64 procent verantwoordelijkheidsgevoel toont ten opzichte van hun collega's. Druk van werkgevers speelt slechts een ondergeschikte rol, aangezien slechts 8 procent zegt zich onder druk gezet te voelen door hun manager. De angst voor negatieve gevolgen voor de carrière (12 procent) en het verliezen van een baan (13 procent) dragen ook bij aan de bereidheid om te gaan werken als je ziek bent.

Oorzaken en gevolgen van presenteïsme

Presenteïsme beschrijft productiviteitsverliezen onder werknemers die ondanks gezondheidsbeperkingen aanwezig zijn. Deze houding kan een negatieve impact hebben op de gezondheid van werknemers en leidt tot hoge kosten voor bedrijven. Gezondheidsproblemen die kunnen leiden tot presenteïsme variëren van seizoensgebonden allergieën en milde hoofdpijn tot ernstige ziekten zoals verkoudheid en griep. Uit de resultaten van het INQA-onderzoek blijkt dat een sterkere resultaatgerichtheid en de angst om collega’s in de steek te laten vaak als redenen voor dit probleem worden beschouwd. Ook is aangetoond dat werknemers vaak het gezondheidsgedrag van hun managers imiteren, wat het fenomeen verder kan verergeren.

De kosten van presenteïsme zijn aanzienlijk. Deze kunnen gelijk zijn aan of zelfs hoger zijn dan de kosten veroorzaakt door ziekteverzuim. Bovendien kan deze praktijk vervolgens leiden tot ernstigere gezondheidsproblemen en een hoger ziekteverzuim. Werknemers die ziek naar hun werk komen, brengen ook hun collega's in gevaar en kunnen een slechte concentratie blijven ervaren, wat de veiligheid op de werkplek in gevaar brengt.

Vereiste acties en aanbevelingen

Om de negatieve effecten van presenteïsme tegen te gaan, wordt aanbevolen een actuele analyse uit te voeren van de gezondheidsproblemen in het bedrijf. Deze analyse kan worden uitgevoerd door middel van geanonimiseerde enquêtes en heeft tot doel de omvang van presenteïsme en verzuim vast te leggen. De resultaten bieden belangrijke informatie voor gerichte interventies en helpen bij het evalueren van het rendement op de investering (ROI). De rapporten over de ROI's in het presenteïsme-verzuimmanagement laten hoogtes zien tussen de 1:1 en 1:21, hoewel realistisch gezien kan worden uitgegaan van een ROI van 1:4.

Het probleem van presenteïsme neemt toe, vooral in kleine bedrijven, waar vaak geen vervangende regelgeving bestaat. Aanbevelingen omvatten duidelijke richtlijnen en open communicatie bij de omgang met ziektegevallen. Het aanpakken van presenteïsme in medewerkersenquêtes is ook een nuttige strategie voor het ontwikkelen van geschikte maatregelen.

Het onderzoek en de bijbehorende bevindingen maken duidelijk dat het belangrijk is om het culturele en structurele raamwerk van de arbeidswereld aan te passen om de impact van presenteïsme te verminderen. [ksta.de] en [haufe.de] benadrukken het toenemende belang van een gezonde werkomgeving en de noodzaak om de gezondheid van werknemers serieus te nemen.